YouTube her sene, “Bakınız arkadaşlar platformumuzda neler oldu bu yıl” başlığı altında bir video çıkartıyor; ismi Rewind. Mutlaka daha önceki yıllarda bir tanesine denk gelmişsinizdir. YouTube’un göz bebeği bir video bu, öyle olması gerekiyor. YouTube’u var edenler, YouTube’u sırtlananlar göz önüne çıkartılıyor; YouTube’a dokunanların altı çiziliyor. Bu yıla kadar da fena işler çıkmadı bu başlık altında. Mesela, tane tane gidelim. Son üç seneyi alalım.
Bu 2014’te yayınlanan YouTube Rewind. Wolverine bıçağı yapanlar, aynada tipini düzeltenler, dünyanın her yerinde dans eden insanlar, birbirleriyle ilk defa öpüşen insanlar ve mega fenomen olmuş hayır işleri var. Sonra bayrağını alan türlü manyaklığın içinden geçerek koşuyor. Karlar Ülkesi’nden çıkıp, kirli sokaklara giriyoruz.
Şu 2015’in Rewind’ı. Dünyanın bir ucunda başlayan, ötekinde bitiriyor. her X-Ray iskeletin arkasından çeşit çeşit adam çıkıyor. Çıkılan ortamlar da bambaşka. Bir tanesinde baya korku filmi ortamına çıkıyoruz, öbürüsü masalsı. Şekil danslar, farklı anlatımlar.
Alın buyurun bu da 2016 Rewind’ı. Bir şeyler inşa ediliyor, bir şeyler patlatılıyor, dans ediliyor, yastık savaşı yapılıyor. Tünellere aydınlıktan girip, karanlıktan çıkıyorlar; farklı farklı sesler ve renkler var yine.
2017 Rewind’ı?
Slime ve stres çarkı. Yo, gerçekten.
Arkadaşlar bu çok kötü bir video. Yani, video olarak zaten berbatlar ötesi. Önceki işlerin akıcılığı kesinlikle yok, inovatif geçişler hak getire, sağlıklı bir strüktür bulmak mümkün değil. Şarkılar da korkunç mikslenmişler. Önceki videolarda kıpırdayan ayaklar burada baygınlıktan kendi kendilerine uyuşuyorlar. Ancak bunun da ötesinde bir dışkı vaziyeti var ve bu Rewind videosuyla ilgili değil. Bu YouTube‘un kendisiyle alakalı.
Ne oldu, bu sene YouTube mu çöktü? Yoo. Ben yüksek frekansta YouTube tüketen bir insan olarak bu sene karşıma çıkan pek çok videodan çılgınlarcasına keyif aldım. Vox aklımı açtı, Great Big Story ufak dozlara kocaman şeyler sızdırdı, Nerdwriter1 ve kaptainkristian gibi örnekler video-makale janrını derinleştirdi. YouTube’u kullanmasını bilen insanlar için türlü türlü kaliteli içerik vardı yani 2017’de. E peki “Bu sene YouTube’da ne oldu” şekli videomuzda neden tüm bu türlülüğü sadece slime ve stres çarkına indirdik? Geçen senelerde bu kadar uçuk kaçıkken?
İşte o noktada da YouTube’un bu sene yaşadığı ad-pocalypse‘e giriyoruz. Bilmeyenler için, YouTube reklamlarını çoğunlukla toptan satıyor. Markalar Google’dan belirli parametreler dahilinde reklam satın alıyor. Google bunları markaların parametreleri doğrultusunda otomatik olarak videolara yerleştiriyor. Sonra o videolardan birinde, adamın biri “Kodumun zencisi” diyor. Reklamveren de “E hacı biz sana 80 milyon dolar verdik, sen markamızı ırkçı adamın yanına koydun?” diyor. Bu sene Mart ayında böyle diyenler YouTube’dan çıldırarak reklam çektiler işte. Bunun adına da ad-pocalypse dendi.
Ad kısmı bariz, buna -pocalypse ekleyen şey ise YouTube bunu engellemek için videolarındaki “Reklam almaya uygunluk” kriterini inanılmaz hassas bir hâle getirmesi oldu. Biz de dahil pek çok içerik üreticisinin, özellikle de yetişkinlere yönelik içerikler yapanların reklam ve para kazanma yolları tıkandı. Haberler? Şiddet dolu. Oyunlar? Üf şiddet. Siyasi tartışmalar? Olur mu lan öyle şey? Seks desek? O hiç olmaz. E ne kaldı elimizde?
Stres çarkları. Slime. YouTube bir tek bunları satabiliyor şu an. O yüzden de Rewind videosunda bunları koyuyor. Dışarıya yönelik ortaya koymaya hazır olduğu tek kimlik bu 2017’de. Buna üzülelim, yıkılalım mı? Yoo. YouTube kendi markasını geçmiş senelerdeki gibi çeşitlilik, keşif, toplu inşa, ufuk açımı gibi yerlere koymak yerine slime ve stres çarkı yan arazisine dikmek istiyorsa canı sağ olsun. Biz de slime yapmayanlar olarak reklamları kapatır, güzel bir video yükleme ve paylaşma programı olarak kullanmaya devam ederiz. Çünkü en neticede, gerçekten yani, neymiş ki?
