4Chan’dan Tiksinmemin Doruklarındayım, Anonim Linç Mantığına Selam Olsun

Zoe Quinn olayını takip ediyor musunuz? Öncesindeki Anita Sarkeesian olaylarından haberiniz var mı? Peki dün gece gerçekleşen ve adı “the fappening” koyulan, pek çok ünlünün iCloud hesabından hacklenmek suretiyle internete yayılan çıplak fotoğraflarını gördünüz mü? Olayları birebir bilmiyorsanız çok önemli değil. Her birini detayıyla anlatacak kadar benzinim var depoda. Şimdilik bilmeniz gereken tek şey şu, üçünün de çıkış noktası aynı: 4chan.

Pajiba diye bir site var, bilmiyorum takip ediyor musunuz? Benim internette en sevdiğim sitelerden biri. Magazin / sinema kültürüyle ilgili tatlı bir blog. Takriben 7-8 tane yazarı var, her birinin kalemi kuvvetli ve Miley Cyrus’ın zıpçıktılıklarından detaylı film eleştirilerine kadar pek çok şeyle ilgili güzel yazılar yayınlıyorlar. Geçenlerde Zoe Quinn olayıyla patlayan “Gamer kimliği” ve bunu canhıraş, iğrenç, agresif bir şekilde savunmanın nedeni mevzusuyla ilgili bir makale bastılar. Makaleyi şurada okuyabilirsiniz.

Makale Zoe Quinn’e ve Anita Sarkeesian’a yapılan muamelenin gamer kültürüne değil, nerd/geek kültürüne ait olduğunu ve bu tip insanların bu konularda fazlaca saygısız ve vahşi olabildiğini söylüyor; bu şekil davrananlara set çekilmesi gerekliliğini savunuyordu. Peki kim bunlar, neden o makale kaleme alındı, mesele nedir?

Zoe Quinn, bir oyun yapımcısı ve bir kadın. Kendisinin Depression Quest isimli bir oyunu var. Yakın zamanda eski sevgilisi internete detaylı bir rapor yayınladı. Bu raporda Quinn’in kendisine ne derece yalanlar söylediği, kendisini kaç kere aldattığı ve benzer şeyler yazıyordu. Quinn’in o sevgilisini Kotaku yazarı Nathan Grayson ile aldattığı ortaya çıktı, sonrasında da Quinn oyununun iyi tepkiler alması için oyun basınından kişilerle yatmakla suçlandı.

Kotaku olayı araştırdı, Grayson’ın Quinn ile ilgili yazdığı tek yazının ikilinin ilişkisi başlamadan önce vuku bulduğu anlaşıldı. Başka da bir ilişkinin gerçekleştiğine dair ortada bir delil yoktu. Ama Quinn internet üzerinden, özellikle de 4chan’ın v ve b boardlarından gelen pek çok ölüm, tecavüz ve şiddet tehditlerine maruz kaldı. Kendisiyle ilgili iğrenç photoshop’lar yapıldı, bizzat adresine tehditler gönderildi, kişisel alanı işgal edildi.

Anita Sarkeesian da bir öğretim görevlisi. Kendisi pop kültürde feminizim başlığı altında ders vermekte. Bir Kickstarter kampanyası başlatıp oyunlarda kadınların yeriyle alakalı bir video serisi çekmeye girişti. Serinin ilk bölümünden itibaren kendisine ağır tepkiler geldi. İnternette “Anita Sarkeesian’ı öldüresiye döv” oyunları yapıldı, yine bir kadına tecavüz, ölüm ve şiddet tehditleri gitti. Bu tehditler öyle bir seviyeye vardı ki polis Sarkeesian’ın evini terk etmesi yönünde telkinde bulundu.

Pajiba da bunlar hakkında yazıp, “lanet olsun bu nerd kültürüne” şeklinde özetlenebilecek bir sinir yansıtmıştı makaleye. Eğer yazıda yeterince aşağıya scrollarsanız, benim de yorumumu göreceksiniz. Ben o yorumda Türkiye’de bir geek/nerd kültürü sitesinden sorumlu olduğumu, pek çok arkadaşımın nerd/geek olarak tanımlanacak insanlar olduğunu söyledim. Tanıdığım hemen herkesin Anita Sarkeesian’dan en çok hafif nem kapıyor vaziyette olduğunu; hiçbir zaman internetten tehdit yollayacak noktaya gelecek bir öfkte beslemediğini belirttim. Bildiğim tüm nerd ve geek’ler hayatındaki kadınlara saygıyla davranıyor ve kendileri de bir öteki olduğundan, toplumun diğer ötekileri (kadınlar, LGBT, etnik azınlıklar, dini azınlıklar, hayvanlar vb.) ile empati kuruyorlardı.

Ben orada yazarın bahsettiği anonim linç ve sözlü şiddet mantığının nerd kültürü ile alakası olmadığını söylemeye çalışıyordum. Yazarın “yeter artık” dediği, haklı olarak nefretini kustuğu şey nerd kültürü değildi. 4chan kültürüydü.

Bu da bizi bugüne getiriyor. Aralarında Jennifer Lawrence, Kate Upton, Brie Larson, Krysten Ritter ve Kristen Dunst’ın da olduğu onlarca ünlü kadının çıplak fotoğrafları dün 4chan üzerinden internete yayıldı. Dün gece kendimi fotoğraflara bakarken buldum. Hemen hemen hepsine bakmışımdır herhalde. Bunu niye yaptığımı bilmiyorum, sorsanız açıklayamam. Ama sonrasında gece uyurken içimi inanılmaz bir utanç ve iğrenme kapsadığını biliyorum. Bunun sebebinin de farkındayım.

Bu baktığım şeyler Kim Kardashian’ın seks kasedi gibi “ün arttırıcı” olarak tasarlanmış şeyler değil. Kanye West’in takım taklavat resmi gibi yanlışlıkla Twitter’dan DM yerine açık tweet olarak gönderilmiş bir hata da değil. Bu fotoğraflar insanların kendileri ya da sevgilileri için çektiği, ve hiçbir zaman hiçbir yere gönderilmemiş, iCloud hesabından hacklenerek, müdahale edilerek, işgal edilinerek çalınmış şeyler. Bu bir özel alan işgali. Bu bir hak işgali. Bu bir haneye tecavüz.

Bu 4chan’ın ilk vukuatı değil.

4chan’dan ve temsil ettiği her şeyden katmerli katmerli tiksinerek uyandım bu sabah. Çok zor bir şey değil böyle hissetmek. Şu insanlardan herhangi birinin yerine koyun kendinizi. Kariyerinizde çıplak roller almamak / çıplak poz vermemek gibi meselelerde ince eleyip sık dokumuşsunuz. Belli ki kariyerinizin siz soyunursanız nasıl bir şekil alacağından endişelisiniz. Sevgiliniz ya da kendiniz için seksi bir resim çekiyorsunuz. Yanlışlık yok, hata yok. Sadece iCloud’a yükleniyor fotoğraflar. Ve birisi oradan çekip, sizin izniniz olmadan, rızanız olmadan, internete koyuyor. Ortada sizden intikam almak isteyen bir eski sevgili bile yok. Sadece bunu anonim olduğu için yapabileceğini ve ceza almadan sıyrılabileceğini bilen bir adamın ergenliği yüzünden canınız yanıyor.

Ya lütfen düşünün, lütfen empati yapın. Bunu o insanların annesi, babası görecek. O insanlar sokağa çıktığında o fotoğrafları görmüş insanların yanından geçecekler. Ve bazıları gerçekten çok şahsi, çok özel, çok mahrem bu fotoğrafların. Kimseye gönderilmek istenmediği çok açık. Ama şimdi, dünyada onlara bakıp keyif alan milyarlar var. Bu adil mi? Bu doğru mu? Hakkaniyetli mi bu?

Peki bir kadının evini terk etmek zorunda kalması? Başka bir kadının sonsuza kadar, sırf paşamlar kendilerini “biz eziktik, siz bizi reddediyordunuz, şimdi biz sizi kulübümüze almıyoruz” mantığı yüzünden “İyi puan için seks veriyor” damgası yiyecek olması? Bu insanlar sadece internette sizin anonim linç kulübünüzün merceğinde yaşamıyorlar. Bu kadınların, bu insanların gerçek bir hayatı var. Ve sizin anonim maskesinin arkasına saklanıp attığınız taşlar o insanları gerçek hayatta vuruyor.

Ya sıçayım sizin kulübünüze. Bunu hiç “dışarıdan” bir adam olarak değil, gayet 4chan’in yukarıda belirttiğim mantığının içinden bir adam olarak söylüyorum. Çocukluk hayatımın çoğunu şişman / gözlüklü olduğum, devamlı kitap okuduğum ya da bilgisayar oynadığım için eziklenerek geçirdim. Lise hayatım da benzer sebeplerden dolayı kızlardan ret yiyerek geçti. Ama şu mantık beni tiksindiriyor. “Normal” insanların yıllardır kendilerini çepere ittiği, ezdiği, kendini değersiz hissettirdiği insanlar şimdi tüm bunların acısını çıkarmak istiyorlar.

Zoe Quinn seks yapabiliyor olmasını (yani kadın oluşunu, onlara göre) kullanarak kendilerine ait olan ayrıcalıkları (mesela oyun yapmak) elde ediyor. Anita Sarkeesian onlara gelip, onlar tüm hayatları boyunca beyaz bir nerd erkek olarak güçsüz hissetmişken, toplumun en şamar oğlanı kendisiymiş gibi hissetmişken; “Kusura bakmayın ama kaçış yaptığınız oyunlardaki davranışınızın da delili olduğu gibi, kadınlar toplumda daha çok eziliyor, şamar yiyorlar” deme cüretini gösteriyor. Jennifer Lawrence? Kate Upton? Onlar zaten lisede onlarla beraber olması gerekirken “piç çocuklarla” çıkan hain kadınlar; bir ünlü olarak da vücutlarını bizim tahrik kapasitelerimize açmak zorundalar.

Bu 4chan kültürü. Nerd kültürü böyle bir şey değil. Nerd dediğin adam bir kadını ancak o kadınla “Marvel mı DC mi” diye tartışıyorlarsa kırar, onda da “Abi saçmalama Flashpoint diyorum okuman yazman yok mu senin?” gibi bir cümleyle gelir o kırgınlık, “Sana birisinin sağlam bir tecavüz etmesi lazım” gibi bir şeyle değil. Nerd/geek adam kendi kimliğinin farkındadır. Kendisini bir kenara bırakmaz. Anonim bir maske altına saklanıp insanlara saldırma gereği duymaz. Neyse odur, halinden memnundur. Olması gereken de budur zaten.

Ben bunu o yorumda da yazmıştım, şimdi de söylüyorum. Bu siteye gelip de nerd / geek olmaktan gurur duymayanınız var mı? Ben duyuyorum, duymasan Geekyapar diye bir sitenin yazı işleri müdürü olmazdım zaten. Ben odamda Bastion, BioShock posterleri olmasından memnunum. Ben şu an duvar kağıdımın Tenten olmasından utanmıyorum. Dilerse tillahı gelip benim alanımı “işgal” etsin, benim umurumda değil. Kadınlar da gamer olsunlar. Eskiden bizi reddeden insanlar gelip bizim kaçışımızı yaptığımız şeylerden ekmek yesinler? Bana ne?

4chan’a göre bunların hepsi düşman. Onlar anonimlik altında, bunu yapıp sıyrılabileceklerini bildikleri için bir linç kültürü geliştirdiler yıllarca. Cinsel ve sözlü taciz onların bir numaralı silahı oldu. Kimi sevmedilerse saldırdılar. Bu son fotoğraf sızdırması da bunun en son darbelerinden biri. O fotoğraflar onların “hakları” ya, o insanların hayatları önemsiz ya? Tek tek hacklediler, her birini sızdırdılar. Sonuçta önemli değil. Onlara çok çektirilmişti vaktiyle. Onların bunları yapmaya hakkı vardı.

İşte ben de çizgiyi burada çekiyorum ve diyorum ki, yok. 4chan internetin en iğrenç sitesi. Dünyanın en iğrenç kitlesini yarattı ve yönlendirdi. Merhaba. Ben Yiğitcan. 4 yaşımda ilk Game Brick’imi aldığımdan beri kendimi gamer, ilk çizgi romanımı okuyup heyecanla arkadaşlarıma anlattığım 5 yaşımdan beri de kendimi geek olarak tanımlıyorum.

Ve 4chan’dan tiksinmemin doruklarındayım.

Katılır mısınız bana?