Marvel ve Sony, Spider-Man’in hakları için çok özel, çok garip ve detayları kamuoyu tarafından bugüne bugün hâlâ çok da net idrak edilememiş olan bir anlaşmaya imza atmadan önce, bir süre internet dedikodularla çalkalanmıştı. Her gün yeni bir “Duydunuz mu, Sony ve Marvel görüşüyormuş” haberi düşüyordu önümüze. İhtimal dar gözükse de, dedikodularda akla ve mantığa sığan bazı şeyler vardı. Sonra da açıklamanın kendisi geldi, Spidey MCU galasını Civil War’da yaptı.
O uzak ihtimal gerçek olduğu için, bir vakittir benzer şeyler Marvel’ın hakları başka firmada olan diğer büyük markası için söyleniyor: X-Men. Bilmeyenler için, Marvel vakti zamanında karakterlerinin haklarını mavi boncuk gibi dağıtmıştı. Firma yokluk dönemindeydi, acil para lazımdı, kimse “ileride kendi stüdyomuz olacak, çok para yapacağız, hepsini de vermeyelim” demedi. Bu dağıtılan karakterlerin büyük bir bölümü Marvel’a geri döndüler. Üç önemli marka kaldı sadece başka firmalarda. Spider-Man, X-Men ve Fantastic Four. Bu son ikisi de Fox’taydı.
İşte bir süredir ara ara, farklı kaynaklardan “X-Men için Marvel ve Fox anlaştı, X-Men MCU’ya geri dönüyor” dedikoduları gelmekte. Bu sefer konuyu gündemimize taşıyan dedikodu ise Fatman on Batman’in prodüktörü Matt Key’in Collider Heroes podcast’inde ettiği bir laf. Key, kaynaklarından Marvel ve Fox’un “Spider-Man Sony’den gelince iyi oldu, aslında..?” başlıklı küçük bir konuşma yaptığını, bu konuda hafif bir temas gerçekleştiğini duyduğunu söylüyor. Kendisi de çok ısrarcı değil, “kesin olacak” demiyor. Duyduğuna göre böyle küçük bir ilk konuşma yaşanmış.
Peki niye başlığa kalın puntolarla böyle bir şey olmayacak yazdık? Bunun birden fazla sebebi var. En önceliklisi, Fox ve Disney’in kurumsal seviyede baya da çirkin bir husumet yaşıyor olmaları. 20th Century Fox, Disney’ye Time Warner kadar büyük bir rakip değil. Ancak baya CEO seviyesinde sevişmiyorlar. Bunun da birden fazla katmanı var; Fox’un X-Men konusundaki tutumundan Disney hoşlanmıyor, iki firma siyasi olarak çok sert çizgilerle ayrılıyorlar, şahsi husumetlerin işin içinde olduğu iddia ediliyor… Üstelik bu kavga öyle sabaha unutulacak bir şey değil, uzun vadeli birçok etkisi de oldu. Marvel çizgi roman tarafında Fantastic Four‘u iptal etti; evrenini restartlayıp hikayesel olarak markanın büyük oyuncularını (Reed, Sue, Doom) ıskartaya çıkardı, Thing’i Guardians’a, Human Torch’u da Inhumans’a verdi. Genel olarak X-Men’in rolünü küçülttü, izole etti, Inhumans’ı da X-Men’in ikamesi olarak pompalamaya başladı.
Bunlar zaten baya sert adımlar. Ama bunların da ötesinde, an itibariyle iki tarafın da buna finanssal açıdan ihtiyacı yok. Marvel en büyük isimlerinden yoksun büyütmek zorunda kaldığı MCU döneminden, küçük kahramanlarını yücelterek çıktı. Deadpool ve Wolverine istisnaları haricinde, bugün Marvel’ın mevcut kadrosunu popülarite yarışmasında utandıracak bir X-Men yok. Vision, Ant-Man, Star-Lord, Black Widow gibi eskiden görece bilinmez olan kahramanlar bile şu gün itibariyle en benim diyen X-Men’den daha bilinirliğe sahipler.
Fox’un da buna çok ihtiyacı yok. Zira şu günlerde herkes, fellik fellik kendi paylaşımlı evreni olsun istiyor. Hasbro ve Paramount bile, paranın satın alabildiği en iyi yazarları bir odaya toplayıp, “bizim oyuncaklardan bir sinematik evren çıkarın” dediler. Bu ortamda, Fox’un elinde X-Men kadar verimli bir arazi varken, niye Marvel ile kreatif kontrol ya da maddi kazanç paylaşsın? Evet, Apocalypse çok da muhteşem bir gişe yapmadı (bu yazıyı yazarken, 500+ milyon dolar seviyesindeydi) ama unutmayın, kapı gibi bir Deadpool örneği var Fox’un elinde. Yarın öbür gün bir Gambit çekerler, bir X-Force çekerler… Bunların hepsi planlanmış filmler üstelik, şu an uydurmuyoruz. Fox’un bir gelecek planı da var yani. Hatta bu plan, sadece filmlerle de sınırlı değil; yakın zamanda Marvel’dan X-Men’in televizyon haklarını aldılar, hemen de peşinden bir dizi açıkladılar. Bırakmaya niyetleri olsa, niye bu kadar sert planlama yapsınlar?
Ama en son sebep de, muhtemelen en büyüğü. Şu an iki evren de hikayesel olarak buna hazır değil. Marvel planlarına Spider-Man’i sokabildi, çünkü Spider-Man tek başına Queens’den bir çocuk olarak geldi. Iron Man çağırdı, sonra da evine geri döndü. Tony Stark orada “altı aydır seni takip ediyorum, iyisin ha” deyince de yedik, dağıldık. X-Men’in ortaya çıkışı nasıl hallolacak? Ya bir reboot çakılacak, mutantlık yeni başlayacak MCU dünyasında; ki bu da beraberinde Marvel’ın Infinity War’a doğru kararlı bir biçimde giderken üstlenemeyeceği kadar çok büyük bir hikaye yükü demek, ya da bir şekilde paralel evren hikayeleri yapılacak ki, o da biraz damdan düşme tarzı hikaye anlatmak demek. Bunların ikisi de tercih edilebilir şeyler değiller, özellikle Fox daha yeni X-Men evrenine bir zaman çizgisi reseti atmışken.
Dolayısıyla, böyle dedikodular geliyor, gelecektir. Geek mecraları da bu tip başlıkları atmayı seviyorlar. Biz biliyoruz, çünkü biz de bu tip başlıkların iyi okunduğunu görebiliyoruz. Ancak, kısa vadede çok fazla taşın yerinden oynaması gerekiyor bunun olması için. Fox’un çok fazla planından vazgeçmesi, Marvel’ın işleyen gidişatından çok toz kaldırması, çok fazla baltanın gömülmesi gerekiyor. Bunların da kısa vadede olması bize imkansız geliyor. Yarın öbür gün bir X-Men filmi zarar eder, gişede çakılır, ya da Disney bir cüretkarlık eder Fox’u satın alır; bilemeyiz. Bu tip olağanüstü bir senaryo olmadıkça, bize X-Men – Avengers birlikteliği hayal geliyor.
