Merhaba dostlarım! Oyun oynamayı seven, hatta daha yeni konsol almış bir kadın birey olarak ben şahsen 21. Yüzyılda oyun oynamanın cinsiyetle bir ilgisi olmadığını bütün insanların yavaş yavaş anlamaya başladığını, aslında genel olarak insanların ilgi alanlarının cinsiyetlerinden bağımsız olduğunu herkesin anladığını düşünmüştüm. Eğer siz de böyle düşündüyseniz, size bazı kötü haberlerim var.
Ben bu işlere geçmişe kıyasla daha iyimser bakıyorum ya. Özellikle yayıncı platformları sayesinde “Kadın oyuncu”, nam-ı diğer “Görl geymır” stereotipini yıkmak konusunda önemli derecede yol aldığımızı düşünüyorum gerçekten fakat görünüşe bakılırsa gideceğimiz daha çok yol var. E3 de farklı düşünmüyor. Dün gece Parade’in yazdığı, “Kadınlar hangi oyunları oynuyor?” başlıklı bir makaleyi tweet atmanın iyi bir fikir olduğunu düşündüler. Bu düşüncesizce atılan minik bir tweet, Twitter’ı küçük çaplı karıştırdı denebilir. Aldıkları tepkiyi çok görmüş olmalılar ki o tweeti daha sonra özür dileyerek sildiler.
Kadınların hangi oyunları oynadığına yönelik bilimsel bir makale okumak elbette insanların ilgisini çekebilir, biz de E3’nin desteklediği bir yazıda belli standartlar gözetiriz. Daha yazıya tıklamadan bir beklenti oluşur kafamızda, listede görmeyi beklediğimiz oyunlar belli bir standardın üstündelerdir. Fakat bunun yerine karşımıza gelen yazı bundan kilometrelerce uzakta. Tamam, belki de yaptıkları araştırma cidden bilimseldir ve bizim beklentilerimiz yüzde yüz karşılanmayacaktır, olabilir yani. Bakalım yazıda ne varmış? Yazı şu şekilde başlıyor:
Oyun geliştiricilerine, pro oyunculara ve her gün oyun oynayan insanlara sorarak size, kadınlara yönelik 25 bedava çevrimiçi oyun içeren bu listeyi hazırladık.
Listedeki oyunlardan birkaçı da şöyle: Solitaire, Candy Crush, Sudoku, Kim Kardashian Hollywood Adventure, Tetris… İnsan okuyunca derin bir ah çekiyor, kahroluyor gerçekten. E3 gibi büyük bir kitleye hitap eden kuruluşların dikkate alacağı “gaming” içeriği bu olmamalıydı sanki ya! Düşünsenize, yetişkin insanlar bu makaleyi görüyor ve bu içeriği desteklemeye karar vererek tweet atıyorlar, daha fazla kişiye yayılsın diye. Bir bot yapmıyor bunu yani, oyun camiası içinde kendine belli yer edinmiş insanlar yapıyor. Bakıyorlar listede Kim Kardashian oyunu var, kadın yazıyor, atılsın bakalım tweet!
E3’nin bu yazıyı destekleyerek hitap ettiği kitleden alacağı tepkiyi nasıl oluyorsa öngörmemesi gibi bir sorun var, evet fakat bundan daha önemli birçok sorun var bu yazıda. Büyük sorunlara geçmeden şunu bir tekrarlayalım: Candy Crush’ı erkekler de oynar, hem de mis gibi oynar, kadınlar da oynar, çünkü oyun oyundur. Kadınlar o oyunu kadın oldukları için oynamazlar, aynı şekilde erkekler de kadın oyunu olduğu için oynamazlar. Oyunu oynamamızın sebebi bize güzel vakit geçirmesidir. Cinsiyetimiz değil. Neyse, durun durun, takılmamız gereken noktaya daha yeni geliyorum.
Bütün bunlara rağmen en büyük soruna hala değinemediğimi düşünüyorum. O da bu makalenin boş bir “bilimsellik” havasında yazılmış olması: “geliştiricilere sorduk onlar Solitaire dedi” demesi. Yazının daha ilk cümlesinde diyorlar ki “Kızlar da oyun oynamayı en az erkekler kadar sever!” Saçma bir yazıyı okumaya başladığınızı buradan anlıyorsunuz yani. Ne demek erkekler kadar sever? Standardımız bu mu? Erkeklerin oyun oynamayı sevmesi mi? Kadınların oyun oynamasını, onlar üzerinden mi değerlendiriyoruz?
Sonra da “boş bilimsellik” başlıyor, giriş paragrafında birkaç yüzdelik verip sanki çok büyük bir gruba sormuşlar gibi davranıyorlar. Fikirlerini aldıklarını söyledikleri insanlar “geliştiriciler ve profesyonel oyuncular”. Yani bu “güvenilir” insanlara gidip sormuşlar, onlar da Solitaire demiş. Kim bu insanlar? Kime soruldu? E3’nin acaba bu yazıyı güvenilir görmesinin sebebi bu geliştiriciler ve profesyonel oyuncuların fikrinin alınması mı? Hangi geliştiriciler ve profesyonel oyuncular size kadınların Solitaire oynamayı sevdiğini söyledi? Böyle iddialı bir yazıda ben bilimsellik ararım, kusura bakılmasın. Çünkü öbür türlü olunca niyet değişiyor, boş beleş yazarlık ve stereotipleri güçlendirme gibi niyetler arıyorum ben. Bu arada ben bir Tripeaks bağımlısı bir kadınım. Keşke bana sorsalarmış, ben de Solitaire derdim. Hehe.
Böyle istatistikler o kadar güzel yamultulur ki okurken gülmekten gözleriniz yaşarır. Düşünsenize mesela, ben oyun oynamaya saatlerini vermiş yüzlerce kadın katılımcı bulup onlara Witcher 3 oynayıp oynamadıklarını sorabilirim. 90’ı evet der. Sonra da giderim sokaktan geçen yüz erkeğe sorarım aynı soruyu. Oyun geçmişleri olmadığı için doğal olarak evet diyenlerin sayısı hayır diyenlerin sayısından kat kat az olur. Kenara not alırım, “Kadınların en çok oynadığı oyunlar: Witcher 3.”
Belki de bu örnek pek uymadı buraya çünkü ben şahsen bu yazıyı yazan insanların elle tutulur, raporlanabilecek bir araştırma yaptığına inanmıyorum. Listede herkesin sevdiği genel geçer oyunlar var zaten. Ha bir de, bu yazıyı daha sonra değiştirdiler, “bilmisel” gibi yazdıkları makaleyi komple çöpe attılar. Açıklama yapabilirlerdi, biz şu kişilerden bilgi aldık, onlar öyle söyledi diyebilirlerdi. Dememişler. Saydamlık yok. Makalenin ne kadar güvenilir olduğunu buradan anlarız artık. Zaten diyorum ya, E3’nin bunu yayması her türlü çok yanlış.
Bu noktada da şu oluyor işte: Bilinçsiz bir okuyucu listeye şöyle bir göz gezdirip “Haha, kadınlara bak neler oynuyor,” diyor ve geçiyor. Stereotiplere katkıda bulunmuş oluyor. Böylece “kadın oyuncu” tipinden kurtulamıyoruz. Bu, yazının başında belirttiğim sebeplerden ötürü, çok zararlı.
Kadınların da oyun oynayabileceğini, bunun garip olmadığını, oyunların kadın veya erkek oyunu diye ayrılmaması gerektiğini kabullenebileceğimiz bir gelecek yakın mıdır acaba?
