Malumunuz “ifade özgürlüğü” üzerine konuştukça, bir yandan da ifade özgürlüğünün tam olarak ne olduğunu tanımlamak gerekiyor. Biz bu konularda çok uzun zamandır muhteşem webcomic xkcd‘nin yaptığı tanımı kullanıyoruz, Muhit kurallarımızda da ona yer veriyoruz. İfade özgürlüğü, esasen devletin seni söylediğin şeyler dolayısıyla yargılayamayacağı ve hükümlendiremeyeceği manasına geliyor. Diğer insanların dediklerinizi dinlemek ve hatta saygı duymak zorunda olduğu anlamına gelmiyor.
Bu çok basit bir prensip, çünkü birbirinden iki çok farklı alana iki farklı görev atıyor. Ancak işte bunun bir gri alanı da var. Bu gri alanlardan bir tanesine de Donald Trump’ın Twitter hesabı üzerinden denk geldik. Daha doğrusu, biz denk gelmedik, Columbia Üniversitesi‘nin The Knight First Amendment Institute adlı bir kurumu, Trump’ın blokladığı Twitter kullanıcıları adına bir metin yayınladı. Metin Amerikan başkanına yönelik açık bir mektup. Ve o metin, şöyle diyor:
“Kullanıcıları Twitter hesabı üzerinden bloklamanız, Amerikan anayasasının Birinci Tadilini deliyor. Hükümet genel kamuya ifadesel aktiviteler için bir alan bıraktığı zaman, bakış açısına göre bireyleri dışlayamayacağı bir kamu forumu yaratmış olur. Bu, sözü geçen alan fizikselden ziyade “metafiziksel” ise de gerçektir, bu alanın mülkiyeti kamusal değil şahsi ise de gerçektir, bu kamu forumu hükümetin kendi yaratısı ise de gerçektir. Hükümet bu kamu forumuna zaman, mekan ve üslup ile ilgili kısıtlamalar getirebilir; ancak sadece farklı düşünüyor diye insanları bu forumun dışında bırakamaz.
Sizin @realDonaldTrump hesabınız bir kamu forumudur. Bu forumda siz hükümet politikaları ile ilgili kamuya dair fikir ve görüşlerinizi paylaşmaktasınızdır ve kamu mensupları da sizinle ve birbirleriyle etkileşime girer ve bazen de sizden cevap duyarlar. Sizin Twitter hesabınız, şehir meclisi toplantıları ya da halka açık okul yönetimi toplantıları neden kamu forumu ise, o yüzden kamu forumudur.”
Allah’ım resmen yani bir politika geek’i için paha biçilemeyecek bir tartışma bu. Çünkü Knight Institute’un argümanı teorik olarak çok doğru. Evet, Twitter gerçekten de halkın seçilmiş liderleriyle etkileşime girebileceği bir alan. Ve teknik olarak evet, Donald Trump’ın Twitter hesabı bir anlamda kamu malı. Ancak öte yandan, şahsi bir hesap. Ve adam hükümetsel bir karar da almıyor. Twitter’dan kılkuyruk yazılar yazanlar –henüz?– hapse girmiyor. Sadece bloklanıyor. Dolayısıyla ne kadar deliyor ifade özgürlüğünü, çok tartışılır.
E tartışılsın da. Knight Institute fitili çekmiş. Yorumlaması da bize kalsın. Ne diyorsunuz bir bilim olarak politika sevenler?
