Pratchett hakkında bu ikinci yazıyı hazırlarken, kafamızda hem anne-babalar, hem güzel dünyaları özleyen genç ruhlar, hem de ‘genç’ olarak anılmayı sevmeyen ama Minecraft ve YouTube arasında bir hayat geçiren gençler vardı. Geekyapar’ın okur kitlesi cidden geniş bir yaş aralığına sahip, o yüzden ruhunu beslemek isteyen herkese buyrun diyoruz!
Alıp da inceleyecek olsan, Pratchett’ın yazdığı romanlar, ana karakterleri, geçtiği yerler, olayların sertliği, gerçek hayata paralelliği gibi farklı şekillerde kümelenebilir. Romandan romana o kadar çok değişen şey vardır ki… Bir romanında kuantum belirsizliğin, yüce dağlar tarafından eğilerek nasıl güçlü büyücüler yetiştirdiğini işlerken (coğrafi kuantum?), diğer romanında aynı şehirde yaşayan farklı ırkların çeteleşmeleri ve iç politikalarını işler, öteki kitapta bir de bakarsınız ki genç bir kızın dünyayı kaşfetmesi ve kendi ayakları üzerinde durması asıl konudur…
Biz bu listede, biraz daha masum, biraz daha ilham verici, biraz daha düşündürücü bir şekilde, başlıkta da dediğimiz gibi, evinizdeki, içinizdeki ya da yanınızdaki çocuğun ruhunu besleyecek kitapları öne çıkartmak istedik.
1) “Mahallemizin Johnny Maxwell’i ve Cin Gibi Arkadaşları” Serisi!
Nedir?
Pratchett denince akla DiskDünya geliyor, çok normal. Ancak DiskDünya kitaplarına odaklanıp da Johnny ve arkadaşlarını kaçırmayın! Siz de üzülürsünüz, biz de üzülürüz! Johnny ve arkadaşlarının maceraları, 90’ların başında geçen, kendi kasabalarını, meraklarını ve tatlı tatlı ortaya çıkan fantastik olayları kurcalayan bir grup gencin macerası. Zamanında bir “Adventures of Pete & Pete” vardı, Johnny serisinden de ona yakın bir tat almanız mümkün.
Canımızı Çektir!
Peki, o zaman özellikle ilk kitabın altını çizeceğim, “İnsanlığı Ancak Sen Kurtarabilirsin”. Oyunlara meraklı herkes için çok çok etkileyici bir kitap olabilir. Johnny, oynadığı bir oyunda, her seferinde yüzlerce sayıyla üstüne gelen düşmanlar ile empati kurup onlara anlamaya çalışırken, gördüklerinin ötesinde bir gerçekliği fark ediyor. Minecraft’a Creeper gözü ile bakmak, LoL’a minion gözüyle bakmak gibi düşünebilirsiniz hikayeyi. Siz bir okuyun yine, anlatmayalım daha çok!
Türkçesi Var Mı?
Var. Zamanında DOST yayınlarından okumuştuk ama bulunmuyordu, şimdi TUDEM baskısı ile geri dönmüşler. Şurada var.
2) “Ruhu Çok Güçlü Kız Tiffany Aching, Dünya’ya Karşı” Serisi!
Nedir?
Tiffany Aching romanları, genç ve kafası çok dolu bir kızın, 9 – 16 yaşı arasında başından geçen büyülü olayları anlatıyor. Zengin karakterler, acayip olaylar, büyük değişimlere gebe çoğu DiskDünya romanının aksine, Tiffany Aching serisine ait kitaplar çok daha içsel, çok daha empati kurmakla, anlamakla ve çözüm bulmakla alakalı. Kılıçlı yiğitler yerine düşünceli bir kızın çok büyük olayları çözdüğü bu seri, kendisine has, romantik bir havaya sahip. Bir de, Tiffany’yi yeni kraliçeleri kabul eden, sarhoş, sinirli, namuslu ve sadık “Şirinler” (!) var, elbette bu peri kabilesine “Şirinler” derseniz, kafanızı kırarlar!
Canımızı Çektir!
Kitaplarda, Tiffany’nin düşmanı olan fantastik karakterler olacak. Her birinin karakterizasyonu ve anlatımı o kadar güçlü ki, kitaplarının haklarını veriyorlar ve her biri, Tiffany’i düşünmeye itiyor. Tiffany, büyüyünce bir cadı olacak, çok belli, ama şu anda gücünü sadece ruhundan alan bir kız. Meraklı, düşünceli, çoğunlukla sessiz, iyi ve kötüyü ayırmak konusunda da doğal bir becerisi var. “Laf dinlemez” demiyorum bile. Dinliyor ve dinleyip ötesini anlamak konusunda harika bir başarı sergiliyor. Üstelik, genelde çok düşmanlarının üstesinden ‘onları anlayarak’ geliyor… 9 yaşında bir kızdan bahsediyoruz bak!
Türkçesi Var Mı?
Çok büyük şans, var! Hatta TUDEM’i tebrik etmek lazım, DiskDünya serisini çevirerek ilerleseler, Tiffany kitapları yıllar sonra Türkçe olurdu, ancak editörleri arasında da genç çocukların keşif duygusunu anlayan bir cadı olacak ki, DiskDünya’dan bile önce Tiffany serisini çevirdiler. İlk kitap şurada.
3) “Gülsem Mi Ağlasam Mı, Kafam İyice Karıştı Sevgili ÖLÜM” Serisi!
Nedir?
Başrolünde ÖLÜM, ÖLÜM’ün beyaz atı, uşağı, çırağı … ve daha niceleri eklenecek ve çıkacak, sonuçta ÖLÜM ve ölüm hakkında bu seri… Neyse kadro bize kalsın, okudukça gözleriniz açılacak! “Arkadaşlar çocuk ruhuna hitap etsin dedin, ölüm diyorsun” dediniz mi? Demeyin. Ya da deyin. Bu kitap, ÖLÜM ve etrafındakilerin, ÖLÜM söz konusuyken hayatı, kedileri, gün batımını, sevgiyi ve bazen her şeyi bırakıp, küçük bir köye yerleşmeyi işler.
Canımızı Çektir!
O zaman veriyorum, hemen… ÖLÜM serisinin ilk kitabı Mort, ölümün pazardan çırak seçmesi ile açılır. ÖLÜM genç çırağına işlerin nasıl yürüdüğünü, yaşam ve ölümün nerede kaydedildiğini ve canları nasıl alacağını anlatırken, aslında işleri çırağa devredip keyif yapmak peşindedir. Çırağın tehlikeli bir tercihinden sonra işler öyle güzel, öyle pamuk gibi açılacak ki… Aslında lafı gelmişken diyeyim, mizah ve felsefeyi tek potada tüketmek isteyen herkes için, belki de Pratchett’a başlamak için ideal kitap Mort.
Türkçesi Var Mı?
İthaki Yayınları’ndan çıkmıştı zamanında, şimdi arasan bulamazsın o baskıyı. Delidolu şimdi Pratchett‘ları tekrar çeviriyor, basıyor. Yakında çıkacaktır, ama ne kadar yakında bilemedim. Bir mail atıp “Nerde kaldı hüop!” diyebilirsiniz. Seneye çıkar muhtemelen.
4) “Bu sefer seri yok, SON KAHRAMAN var!”
Nedir & Canımızı Çektir & Türkçesi Var Mı?
Yazıyı okuyan okura yapılan haksızlıktır…Niye?
Bak sevgili okur, The Last Hero, her sayfası ilüstrasyonlarla süslenmiş, DiskDünya’nın her macerasından en popi kahramanını Tanrılara karşı son bir mücadele için bir araya getiren, her DiskDünya okurunun ıslak rüyası olan, güzeller güzeli, muhteşem bir kitap!
Ola ki buldun bir yerlerde, İngilizce olarak al, oku. Neredeyse her karakterin öncesinde 3-5 kitabı olduğu bir noktada hepsini bir araya getiren bu kitap, bir nevi Avengers filmi, Justice League’i DiskDünya’nın… Türkçesi çıkar mı, çıkmaz mı bilinmez. Al, oku. Çok sev. Tek tek bütün karakterlerini merak et, sonra gir DiskDünya’ya…
5) “Aynı Bizim Coğrafyacı Gibi Görünmez Akademi Kadrosu” Serisi!
Nedir?
DiskDünya ilk kitaplarında derdini anlatacak kadar tutarlılığa sahip, ancak kitap üstüne kitap yığıldıkça değişmezlerinin giderek arttığı bir dünya. Görünmez Akademi Kadrosu, özellikle yüksek lisans / tez / doktora açmazında fantastik bir dünya özleyen, üniversitede batak oynamak yerine kütüphanede dirsek çürüten, ortaoku-lise demeden bilime gönülden meraklı bütün okurlarımıza bir tavsiye!
Canımızı Çektir!
DiskDünya, farklı kurallarla çalışıyor, ancak kuralları yine de mevcut, ve Görünmez Akademi Kadrosu, Dekan, Rektör, Yazı İşleri ve Kütüphaneci, büyücü/akademisyenler olarak harikalar yaratıyorlar. Bilgi ile bükülen mekanlar, karıncalar üzerinden çalışan bilgisayarlar, öte diyardan sızmaya çalışan garabetler, din vs. büyü vs. bilim durumları… Cosmos izlerken heyecanlanan tayfaya!
Türkçesi Var Mı?
Cıks, yok. DiskDünya roman sırasında da iyice ilerde Görünmez Akademi kadrosunun oturması. İngilizce bulursanız okuyun, bulamazsanız? Delidolu’ya “Nerede kaldı kitap?” deyin. Ciddiyiz bak, müşteri talebi olmuş da kim kitap basmamış?
6) Yine Seri Yok, “Muhteşem Maurice ve Kahraman Fareleri!” Var!
Nedir?
“Fareli Köyün Kavalcısı” olarak bilinen masalın, Pratchett filtresinden geçmiş, mizah öğesi güçlü, karanlık yerleri baskın, felsefi açıdan yumruk gücüne gelmiş halidir. Pratchett ile tanışmak için ideal bir kitaptır… Yalnız uyaralım, bazı yerler gelecek ki, kalp burkulması ile göz dolması arasında gidip gelmek serbest!
Canımızı Çektir!
Ooff of, ne diyeyim be sevgili okur? İnsanın içine o kadar net dokunan bir masal ki bu, masallara da, konuşan hayvanlara da, farelere de, kedilere de bakış açısını değiştiriyor insanın. Görünmez Akademi etrafında gezerken aklı başına gelmiş fareler, o farelerden birini yediğinde aklı başına gelmiş kedi Maurice ve ‘fareli köy’ muhabbeti ile milleti dolandırırken, farelerin anlam ve özgürlük arayışları, Maurice’in kedi ruhu, bir de kötü adamlar karışıyor işe… Okuduğu kitaptan etkilenmek isteyenlere diyoruz!
Türkçesi Var Mı?
Var valla. Niran “O Çevirdiyse Okunur” Elçi çevirisi ile, TUDEM’den çıkmış. Şurada kendileri.
7) “Sırasından bütün Diskdünya’yı okuyun, daha ne diyelim?” Serisi!
Nedir?
Bu biraz hile oldu aslında… Ama şunu da söylemek lazım, bu metnin ana gövdesini oluşturan arkadaş bir noktada “Bir dakika ya, ben DiskDünya okumaya başladığımda 13 yaşındaydım ve sıradan okuyarak geldim… Bizim zamanımızda böyle listeler, tavsiyeler yoktu! Twitter yoktu, Facebook yoktu, Steam yoktu! Yola gideni gayrı beklerdik bir ömür! Alsınlar paşa gibi okusunlar!” diyerek kalemi attı, X-Com oynamaya gitti… E haliyle bu maddedeyiz sevgili okur!
Canımızı Çektir!
Hay hay! Bu bizim hileli maddemiz olduğu için şu anda X-Com’da ölen adamlarına ağlayan editörümüzün bir önceki akıl meyvesini sunalım hemen, buyrun: Hiç Okumadığınız O Muhteşem Yazar Kim? 7 Maddede TERRY PRATCHETT Okumaya İkna Olacaksınız!
Türkçesi Var Mı?
Hem de nasıl… Sevgili okur, Terry Pratchett kitaplarının iç kapağını aç bak, Niran Elçi yazıyorsa al götür, daha da endişe etme. Niran Elçi’yi de artık isim olarak tanıyın zaten sevgili okur! Dur bir de Niran Elçi listesi yapalım bundan sonra…
Neyse sevgili okur, bir katışıksız Pratchett övme maratonunun daha sonuna geldik. DiskDünya damarına siz de girene kadar yazılara devam edeceğiz, hazırlıklı olun!
2 Comments
Ayıp, insan Vimes ve Granny Weatherwax’ten bahsetmez mi? Tiffany’yle cadılardan bahsettiniz az çok.
Vimes’ı çocuklara tavsiye edecek kadar zalim olamadım henüz. Başka bir yazının konusu onlar. 🙂