Bir bilimkurgu kitabını sinemaya ya da televizyona uyarlamak çok meşakkatli bir iş, bunu kabul etmek gerek. Öyle her baba yiğit de bunu yapamaz. Zira çoğu uyarlama, bilimkurgu edebiyatının sadece sinema için önemli kısımları yani; aksiyon, görsellik ve evren yaratımına önem verir. Bu öğelere odaklanmak tabi ki önemli ama işte asıl sorun bunlara odaklanırken yapımcıların, asıl önemli şeyleri; hikâyeyi, kurguyu, karakter derinlikleri ve karakter gelişimini unutması. Bu yüzden sinema ve televizyon dünyası için çekilen yüzlerce bilimkurgu eserinden çok azının sinematik olarak bir değeri oluyor. Geri kalanlar ise çerezlik film kategorisinden kurtulamıyorlar. Ama bugün öyle bir eserle karşınızdayım ki onun çerezlik bir film olma lüksü yok! Karşınızda Asimov’un ünlü eseri Vakıf’ın, Apple TV+’da yayınlanmak için gün sayan uyarlaması Foundation’dan ilk görüntüler!
Efendim daha önce de bahsettiğim gibi çoğu zaman bilimkurgu eserleri asıl metnin bütün güzelliklerinden uzaklaşarak bize CGI ile dolu patlamalardan, aksiyon sahnelerinden oluşan doksan dakikalık görüntüler izletiyorlar. Bunun için en güzel örnek; Arrakis’i Arrakis yapan öğeleri atlayan, Paul Muaddib’in karakter gelişimine odaklanmayan ve biz dakikalarca inanılmaz kötü görsel efektlerle kılıç savaşları izleten David Lynch ve onun hilkat garibesi Dune filmidir. Bunları anlatıyorum çünkü fragman, her ne kadar beni deli gibi heyecanlandırsa da aynı oranda da korkuttu.
Isaac Asimov’un yarattığı Vakıf serisi, günümüzden binlerce yıl sonrasında, evrendeki yüzlerce gezegenin bir araya gelerek oluşturduğu Galaktik İmparatorluk’taki bir bilim adamının kurduğu, gizli bir örgütü konu alır. Hari Seldon isimli bu bilim adamı, toplumların davranışlarını bir matematik formülüyle ifade ederek gelecekte ne olacağının algoritmasını çıkaran “psikotarih” isimli bir bilimde ustalaşmıştır. Seldon, çalıştığı bu teoreme dayanarak Galaktik İmparatorluk’un yıkılacağını ve daha sonra galaksiye otuz bin yıl boyunca barbarlığın hâkim olacağını söyler. Tabi İmparatorluğun önde gelen isimleri onun deliliğe varan bu teoremine gülerler ve ciddiye almazlar. Ama Seldon, kendisine gülen bu insanların tersine, daha sonra “Seldon Planı” olarak geçecek bir plan yapar ve evreni ele geçirecek barbarlığın sadece bin yıl sürmesini sağlamaya çalışır. Seldon bunun için evrenin farklı uçlarında birbirinden bağımsız iki adet Vakıf kurar, böylece Isaac Asimov’un kült bilimkurgu eseri de başlamış olur.
Seldon Planı, yüzyıllara yayılan çok uzun bir plandır. Belki atmış, belki yetmiş belki de yüzyılda bir Vakıf, Seldon Krizi olarak isimlendirilen bir çıkmazın içinde bulur kendini ve bazen Vakıf’ın yöneticileri bazen de sıradan Vakıf üyeleri kendilerince bu krizleri çözmek için ellerinden geleni yaparlar. Sonunda ise bir adet Seldon hologramı çıkar ve onlara ta yüzyıllarca önceden bugünü nasıl öngördüğünü ve krizin nasıl çözüldüğünü anlatır. Tabi bu krizlerin arasındaki boşluk çok uzun olduğu için bir karakter ömründe en fazla iki Seldon Krizi görür. Bir Seldon Krizi’nin çözülmesinde başrol oynayanlar, diğer bir kriz çıktığında ya çok yaşlı olurlar ya da çoktan ölmüş olurlar.
Şimdi hemen gelin tekrar fragmana dönelim ve nelerden korktuğumu bir anlatayım. Öncelikle demin dediğim gibi Vakıf’ın ilk kitabı lineer bir çizgi üstünde olsa da oldukça uzun zaman aralıkları içerisinde hikâyesini anlatır. Peki, bu çözülmeyecek bir sorun mu? Kesinlikle değil! Hari Seldon’ın Vakıf’ı kurmasına iki-üç bölüm, her Seldon Krizi’ne de bir-iki bölüm verirseniz on bölüm sürecek harika bir Vakıf ilk sezonu sunabilirsiniz izleyicilerinize. Her bölüm başında da “Elli yıl sonra” gibi yazılar yazarsınız ve kurtulursunuz. Ama sorun şu ki bu krizleri ve özellikle zaman geçişlerini inanılmaz iyi işlemeniz gerekiyor.
İkinci olarak fragmanda beni korkutan en büyük şey, anime ve manga okurlarının aşina olduğu “filler” yani doldurma bölümler… Seldon Krizleri arasındaki yıllarda ya da bu krizleri aktarırken kolaya kaçmak için senaristlerin kitapta olmayan bölümler koymaları beni oldukça korkutuyor. Hani daha önce bahsettiğim şu özel efekt dolu aksiyon sahnelerinden bahsediyorum. Bu çıkarımı da fragmandaki küçücük sahnelerden yapıyorum ve bu bir haksızlık biliyorum. Ama daha sonra üzülmekten iyidir.
Ve son olarak fragmanda benim kafamı en çok karıştıran şey Hari Seldon’ın, Salvor isminde bir kız ile konuşması. Bütün Vakıf severler olarak Salvor deyince aklımıza hemen Hari Seldon’dan sonra belki de en çok sevilen Vakıf karakteri, Salvor Hardin gelse de Salvor Hardin’in, Hari Seldon öldükten yıllar sonra doğduğunu biliyorduk. Bu da aklımızda soru işaretleri bıraktı. Ya bu Salvor sadece basit bir isim benzerliği ya da senaristler Vakıf uyarlamasına oldukça radikal bir değişiklik ile başlamışlar. He ayrıca Salvor Hardin’in bir erkek olduğunu söylemiyorum zira artık bu günümüzde çok basit bir ayrıntı.
Bütün bu korku ve soru işaretleri bir yana bıraktığımda ise fragman mükemmel gözüküyor! Ortamlar, gezegenler, kıyafetler, Jared Harris… Her şey inanılmaz iyi yahu! Özellikle Galaktik İmparatorluğun yıkıldığı ve Barbarlık Dönemi’nin ilk yıllarını gösterdiğini düşündüğüm sahneler; al duvarına poster olarak as cinsinden. Muhteşem!
2021 yılında Apple TV+’a gelecek dizi için henüz net bir tarih belli değil. Açıkçası bu da bana 2020 yılının çabucak geçmesi için bir neden daha veriyor. Çabuk gelsin, hemen izleyelim istiyorum! Öhöm, efendim kendimi kaybediyorum biliyorsunuz heyecanlanınca. Sizde durumlar nedir? Heyecan var mı heyecan?
1 Comment
eğer zaman aralkları azalırsa serinin hiçbir anlamı kalmaz. Zaten etkileyici kılan aradan yüzlerce yıl geçmesi ve gerçek bir toplum tarihi okuyormuş gibi etkilerini görmek. Tabii bir de seldon’dan çok Salvor Hardin’i görmek için heyecanlanan bendeniz de onu olduğu gibi ve olduğu zamanda görmek istiyorum.