Mimari yapılar yazı dizimizin ikinci yazısından hepinize merhaba sevgili geekler. Geçen haftaki Rusya’nın rengârenk katedralinden sonra bu hafta Hindistan’ın ele geçirilemez Mehrangarh Kalesi‘nden bahsedeceğiz.
Thar çölünün sonunda “Güneş Şehri” ya da evlerin maviye boyanmasından dolayı aldığı isimle “Mavi Şehir” olarak anılan Jodhpur’un üstündeki meşhur Mehrangarh Kalesi, 125 metre yükseklikten bu güzel şehri yukarıdan izlemektedir. Jodhpur her mevsim güneşli olmasından dolayı Güneş Şehri lakabını almıştır. Mavi Şehir lakabı ise bu şehirdeki ev sahiplerinin kendi evlerini ayırt etmek için evlerini maviye boyamaları ama daha sonra bunun popüler olup herkesin aynı şeyi yapmasından dolayı şehrin masmavi bir görüntüye bürünmesinden geliyor.
Jodhpur’un hemen üstünden şehre bakan görkemli kale Mehrangarh, 1459 yılında Rao Jodha tarafından yapılmış. İsminin anlamı ise aynı içinde bulunduğu şehir gibi “Güneş Kalesi”. Rathore klan şefinin yirmi dört oğlundan biri olan Rao Jodha babasının ölümünden sonra 15. Rathore hükümdarı olmuştur. Kendisine kimsenin işgal edemeyeceği bir kale yapmak isteyen Rao, sonunda ülkenin başkentini Jodhpur yaparak buradaki “Kuşların Dağı” olarak anılan Bhakurcheeria’ya bir kale yapılmasına karar vermiştir.
Güçlü bir rivayete göre bu tepede Cheeria Nathji adlı bir keşiş yaşardı. Rao’nun bütün ısrarlarına rağmen tepeden çıkmayı inatla reddediyordu. Sonunda kaba kuvvet olarak çıkartılan Cheeria Nathji kaleyi susuzluk ile lanetler. Bu lanet her ne kadar önemsiz gibi gözükse de daha sonra lanetin gerçek olduğunu anlayan kral ondan bu laneti geri kaldırmasını rica etse de Nathji lanetin geri alınamayacağını ve sadece bir insan kurban edilerek lanetin bozulacağını söyler. Kral çaresizlik içerisinde bu işten çıkmanın bir yolunu ararken Raja Ram Meghwal adında bir savaşçı öldükten sonra ailesine bakılma şartıyla kurban olmayı kabul eder. Sonunda kurban edilen Raja Ram için kalenin içerisine bir anıt olarak kendi isminde bahçe yapılır.
125 metre yukarıdan bir kayalığa inşa edilen kalenin surları 36 metre yükseklinde ve 21 metre genişliğinde. İşgal edilmesi oldukça zor olan kalenin yedi tane kapısı bulunmakta ve bu kapılardan üç tanesi özellikleriyle diğerlerinden ayrılıyor.
Jai Pol ve Fateh Pol
İlk kapılarımız Jai Pol ve Fateh Pol. Bu kapılarımızdan Jai Pol, zafer anlamına geliyor ve Maharaja Man Singh tarafından 1801 yılında kazandığı zafer adına yapılmış. Yine zafer anlamına gelen Fateh Pol ise Maharaja Ajit Singhji tarafından 1708’lerde Babür İmparatorluğu’na karşı kazanılan zafere adanmış.
Lakhna Pol veya Dedh Kangra
Rao Jodha tarafından kalenin ilk ve orijinal kapısı olan Lakhna Pol, 1807 yılında Jaipur ordusuyla yapılan savaşta yok edilmiş. Maharaja Maldeo döneminde tekrar inşa edilen bu kapıda savaştan kalma iki top mermisi deliği vardır.
Loha Pol veya Suraj Pol
En ilginç hikâyesi olan bu kapının diğer bir ismi de Demir Kapı. Bir savaşta ölen Maharaja Man Singh’ın 15 eşi, kendilerini kalede ateşe atarak intihar etmişler. Kapının üzerine bu kadınları temsil etmek için 15 adet el izi oyulmuş. Yıllar geçtikçe bu el izleri kutsal bir sembole dönüşmüş. Hatta çoğu insan el oymalarına kırmızı ve gümüş renklerinde tozları sürerek bu kadınlara olan saygılarını göstermeye başlamış.Bu eski gelenek günümüzde devam etmese de yine de büyük bir saygıyla karşılanıyor.
Ayrıca kale içerisinde şimdilerde müzeye çevrilen Moti Mahal (İnci Sarayı), Phool Mahal (Çiçek Sarayı) ve Sukh Mahal (Zevk Sarayı) mevcut. Kalenin içindeki bu müzelerin içinde savaşlarda kullanılan toplar, fil binmek için oturaklar, sultanların kullandıkları tahtırevanlar, kadınların kullandıkları geleneksel örtüler ve daha bir çok şey sergilenmekte. İçlerinde bu kadar güzellik barındıran bu sarayların kendileri de birer sanat eseri. Dansın ve raksın her daim merkezi olan Phool Mahal’in tavanları Jodhpur’u yöneten kralların altın kaplamalı resimleri donatılmış ama bütün bunları çizen tek ressamın işini bitirmeden ölmesiyle yarım kalmış.
Bu saray ve müzelerin dışında ayrıca Mehrangarh Kalesi bir kaç anıt ve tapınağa da ev sahipliği yapıyor. Kalenin hemen girişinde kaleyi savunmak için canını feda eden kahraman asker Kirit Singh‘in anıtı bulunuyor. Turistler tarafından hikayesiyle oldukça ilgi gören bu anıt yerel halk tarafından da büyük bir saygıyla korunuyor.
Ve böylece sizlere “Thar’a Giriş Kapısı” adı verilen Jodhpur’un ünlü kalesini de elimden geldiğince anlatmaya çalıştım. Bu mavi şehir ve görkemli kalesi içerisinde barındırdığı hikayeler ve muhteşem manzarasıyla nesiller boyunca insanlara ilham verecek gibi gözüküyor. İlginizi çekebildik mi kaleye karşı gidip görme hissi uyandı mı içinizde? Bizimle paylaşırsanız sevinirim.
