Raleigh’nin Elizabeth’leri
Roanoke’nin kaderi, Raleigh’nin hayatındaki bir dönüm noktasından hemen önce oldu. Raleigh, Kraliçe Elizabeth’in nedimelerinden Elizabeth “Bess” Throckmorton’u hamile bıraktı ve onunla gizlice, kraliçenin onayı olmadan 1591’de evlendi. Kraliçe Elizabeth bu izinsiz evliliği duyunca deliye döndü ve Bess’i saraydan kovdu, Raleigh’i ise hapse attırdı.
Walter Raleigh 1592’ye kadar hapiste kaldı. Ağustos’ta İspanyol kıyılarına saldırı düzenlemesi koşuluyla çıkartıldı. Başarılı oldu ve Aralık ayında Bess de hapisten salındı. Raleigh, ondan sonra hayatını tekrar düzene soktu ve geri yükselmeye başladı. Keşif belli ki kanında vardı. 1594’te altından bir şehir tasvir eden bir hatırat aldı ve bunu baz alarak şimdinin Venezuela kıyılarına yelken açtı. Döndüğünde abartarak anlattıkları, El Dorado mitinin temelini oluşturacaktı.
Raleigh, bu sırada dünyaya çok ilginç bir hediye daha bıraktı. 1600 senesinde Brezilya’da Avrupalılar tütün tarımı yapmaya başladılar. Bu yeni alışkanlığı İngiltere’ye getiren Raleigh oldu. Hatta aynı sene, Kraliçe ile arası düzelmiş olan Raleigh’nin Kraliçeyi sigaraya başlattığı söylenir. Pek çok kaynak, yaptıklarından dolayı Raleigh hakkında “Sigara içmeyi İngiltere’de popülerleştiren adam” diye bahseder. Haksız da değillerdir.
Yalnız Raleigh’nin hayatında doğru giden şey sayısı, 1603’te birden sıfıra düşecektir. O sene Elizabeth ölür ve yerine I. James geçer. İspanyolların parasını sağladığı bir komplonun parçası olmakla suçlanan Raleigh, o senenin Temmuz ayında hapse atılır. Monarşinin iddiasına göre Walter Raleigh James I’i düşürüp, yerine kuzeni Arabella Stuart‘ı getirme arzusuyla Lord Cobham ile birlikte çalışmıştır. Cobham ve Raleigh, Londra kulesinde on üç sene hapis yatarlar. Cobham, çıktıkları sene hastalığa yenik düşer. Raleigh’nin de sonu gözükmektedir.
Raleigh’nin çıkartılması, yine sarayın ondan bir talebi dolayısıyladır. Kraliyet ondan El Dorado‘yu bulmasını ister. Raleigh’nin adamları keşif sırasında San Tomé kasabasına saldırırlar. Bu saldırıda Raleigh’nin oğlu vurarak öldürülür. Kasabanın sahibi İspanyollar deliye dönmüştür. James’e ulaşıp, Raleigh’nin idam edilmesini talep ederler. Kral kabul eder.
Raleigh, 26 Ekim 1618’de Westminster Sarayı‘nın bahçesinde idam edilir. Son sözleri “Başlayalım” olur, “Ateşimin yükseldiğini hissediyorum. Düşmanlarımın korkudan titrediğimi düşünmelerine katlanamam”. Kafası balmumuyla doldurularak karısına verilir, vücudu ise St. Margaret’s’a gömülür. Mezarında büyük aşkı Bess’in şu cümleleri vardır: “Lordlar bana onun ölü bedenini verdiler, ama hayatını benden sakındılar. Tanrım aklımı korumama yardımcı ol“.
Ama bana kalırsa, Raleigh’nin arkasında bıraktığı cümlelerin en vurucusu, öldükten sonra hücresinde bulunan tütün paketinin üzerinde yazanlardır. 13 senelik mahkumiyetinde yanından ayırmadığı pakette şunlar yazmaktadır: “Comes meus fuit in illo miserrimo tempore“.
“Bu paket, o en zor zamanlarda benim eşlikçimdi“.
