34 Örnekle Kurgusal İşlerde Sık Sık Karşımıza Çıkan 17 Kahraman Arketipi!

Daha önce sizlere “her yazara lazım!” diyerek kurgusal işlerde sıkça kullanılan 12 anlatım tekniğini paylaşmıştık hatırlayacağınız üzere. Bu sefer daha sert, daha çetin bir işe girişiyoruz. Bu sefer derdimiz, kahraman arketipleri. Daha önce söylenmemiş söz bulmak zordur; daha önce bir veya öteki şekilde tasvir edilmemiş karakter yaratmak ise daha da zor. Tüm kurgusal karakterler -çok deli istisnalar haricinde- az çok bu arketiplere dahillerdir.

Listeye başlamadan belirtelim, burada şimdilik sadece kahraman arketiplerini konu aldık. Bu iki şey anlamına geliyor. İlla protagonist, yani birincil karakter olması gerekliliği görmedik; bir de antagonist, yani kötü karakterleri değerlendirmeye almadık. Onların edebi terimleriyle birlikte listelerini başka bir zamana bırakalım dedik. Eğer anlaştıysak, buyurun, hemen başlayalım; zira uzun bir yolumuz var!

Kalıtsal Kahraman

Kalıtsal kahraman, ya da İngilizce adıyla Legacy Hero, kahramanlık özelliklerini miras alan karakterlere verilen addır. Bu karakterler için kahramanlık bir nevi aile işidir, anne/babadan kız/oğula geçer. Karakter ebeveynleri ya da ataları yüzünden ve sadece bu sebeple kahramandır. Bu arketipe Luke Skywalker muhteşem bir örnektir, her ne kadar babası sonradan antagonist olsa da, Luke’un Jedi güçleri de, karanlık tarafa karşı olan mücadelede önde seçilmesi de babası yüzündendir. Bir diğer örnek olarak da Assassin’s Creed serisinin Desmond Miles‘ı verilebilir.

İsa Figürü

Bu karakterlerin hikayeleri, Hıristiyan mitolojisindeki İsa figürüyle paralel ilerler. Bu arketipin önemli özellikleri karakterlerin yokoluşun kıyısındaki insanlık için kurtarıcı hükmünde olması, ölümden geri dönmesi ve hikayenin en sonunda arşa yükselmesi olarak belirlenir. Matrix’in ana karakteri Neo film içinde de bu benzetmelerle sürekli bir İsa figürü olarak beslenir. Bunun daha az altı çizilen bir örneği Reaper tehdidine karşı kurtarıcı olan, ölümden geri dönen ve sonunda kendi fedasıyla arşa yükselen Kumandan Shepherd‘dır, ki, iki karakterin de isimleri İsa’ya atıfta bulunmaktadır.

Süper Kahraman

Bu arketip muhtemelen en aşina olduğumuz şeylerden biri. Bunun modern tanımı üzerine vaktinde detaylı bir yazı yazmıştık, ama kısa bir özet geçelim: Süper kahramanlar doğaüstü faktörler ya da insanüstü bir çaba sayesinde mükemmelleştirilmiş, kimsede bulunmayan özellikleriyle olağanüstü bir kötülüğe karşı yılmaz bir motivasyonla mücadele eden karakterlere verilen addır. Genelde kendilerini toplumdan ayrıştıran imza kostümler giyerler. Bunun örneği çok bol, fakat en saf hâlleri olarak Captain America ve Superman‘i örnek göstermek mümkün.

Gönülsüz Kahraman

Gönülsüz kahramanlar genelde hikayenin iyi çocukları olmayı istemezler. Bir veya öteki şekilde durumun içerisine çekilir, bundan sıklıkla şikayet eder ve hatta normal bir yaşamı ne kadar fazla arzuladıklarını fazlaca dile getirirler. Bu kahramanlar çoğu zaman rollerini benimser ve şikayet etmeyi sonlandırırlar. Star Wars’ın Han Solo‘su bu kategoriye kusursuz bir örnektir. Aynı şekilde istemediği bir doğaüstü savaşın içine çekilen Buffy Summers da sık sık kahraman olmaya dair memmnuniyetsizliğini dile getirir dizinin ilk sezonlarında.

Yarışmacı Kahraman

Yarışmacı kahramanlar, ya da İngilizce adıyla Contender’lar, genelde spor / turnuva hikayelerinde karşımıza çıkarlar. Bu karakterler yaptığı şeyde doğuştan mükemmel değillerdir, ve genelde kendilerine çok fazla şans tanınmaz. Genelde bir eğitmen ya da bir bilgenin yardımıyla ihtimalleri aşar ve kendilerinden beklenmeyeni başarırlar. Bu arketipin muhtemelen en önemli örneği Rocky Balboa olsa gerek. Onun dışında genelde dövüş oyunlarında bu karaktere sık rastlanır, herhalde Ryu bunun en ön plandaki örneklerinden biridir.