34 Örnekle Kurgusal İşlerde Sık Sık Karşımıza Çıkan 17 Kahraman Arketipi!

Centilmen Dedektif

Centilmen dedektif, biraz kanaat koyacağım ama, benim en sevdiğim kahraman arketipidir! Bu kahraman suç çözer, suçlu yakalar; ama bunların hepsini son derece klas bir vaziyette yapar. İyi giyinir, eğitimlidir, kibarlığı asla elden bırakmaz. Agatha Christie’nin meşhur kahramanı Hercule Poirot bu arketipe harfiyen uyar. Kafamızı edebiyattan oyunlara çevirmemiz gerekirse, orada da aynı adlı oyun serisinin kahramanı Professor Layton‘ı buluruz. Onun da fötr şapkası, yumuşak lisanı centilmen dedektif arketipinden cımbızla alınmadır!

Centilmen Hırsız

Centilmen dedektifin tam karşısında da centilmen hırsız durur. Bu kahraman sık sık ahlaki olarak sorgulanabilir şeyler yapar, bunlar da ekseriyetle soygunculuktur. Fakat o da eğitimlidir, iyi konuşur ve kibardır. Genelde suçlulara atfedilen özelliklere sahip olmaz. Bu arketipin en meşhur örneklerinden biri şüphesiz Arsene Lupin olsa gerek, ama daha yakın tarihten bir kişi seçeceksek, o da Ocean’s filmlerinin kahramanı Danny Ocean olacaktır.

Sevimli Serseri

Son zamanlarda sık gördüğümüz bir arketip de bu. Bu karakter de anti-kahraman ve centilmen hırsız gibi ahlaki olarak sorgulanabilir şeyler yapar; fakat bunların derecesi yüksek değildir. Bu karakter sempatik, şakacı ve kayıtsızdır; kalbi iyidir ama ekseriyetle önce kendini düşünür. Herhalde bu arketipin en ünlü örneği şu sıralar Kaptan Jack Sparrow. Video oyunları da bu arketipi sık kullanırlar. Uncharted serisinin ana karakteri Nathan Drake‘i buraya örnek olarak koyabiliriz mesela.

Numaracı

Numaracı, ya da İngilizce adıyla Trickster, genelde düşmanlarını şakalar, eşek şakaları, numaralar ve ilüzyonlar yaparak delirtir / safdışı bırakır. Genel olarak bu kahramanda bir çocuksuluk vardır ve yaptıkları komedi adına abartılır. Söylemeye gerek yok, bu kahraman arketipinin ağa babası Bugs Bunny‘dir; hatta sonrasında gelen numaracılara bir nevi şablon da olmuştur. Avatar’ın ana kahramanı Aang de bu kategoride rahatlıkla sayılabilir. En azından baştaki hâlleri!

Kanunsuz

Bu karakter arketipi genellikle sırtını bir örneğe dayar: Robin Hood. Bu kahramanlar dayatılan kanunun dışında yaşarlar, ama yaptıkları aslında ahlaki olarak yanlış değildir. Sisteme baş kaldırdıkları için sistem tarafından kanunsuz ilan edilmelerine rağmen, aslında ahlaki bir pusulaları vardır ve bu yüzden sistem tarafından olmasa da, halk tarafından destek alırlar. Buna uygun olarak sayabileceğimiz önemli karakterlerden biri de Omar Little‘dır şüphesiz. Bu karakterler tipik suçlular değillerdir, daha ziyade, sistemi tanımadıkları söylenebilir.

Zampara

İngilizce’de bu kahraman arketipi “Rake” olarak da bilinir. Bu karakterler sefalarına düşkünlerdir. Hayatta avantajlı bir konumdadırlar ve maceralarını yaşarken, genelde temel, hayvani isteklerini kendilerinden sakınmazlar. Ahlaki pusulaları hemen hemen her konuda doğru yöne bakar, sadece keyifleri söz konusu olduğunda her şeyi kendilerine hak görürler. Casanova bu arketipin gerçek karşılığı ve şablonudur. Çizgi romanlardaki Johnny Storm portresi de zampara arketipinden feyz alınarak yapılmıştır kesinlikle!