Son zamanlarda üzerine çok konuşulmadığına bakmayın, Anadolu coğrafyasının tartışmasız en belirgin özelliklerinden biridir isyan. Anadolu’da nehirden akar, topraktan biter isyan. Genelde isyanın hedefine spesifik bir ad, beden ya da kurum koyması da gerekmez. Anadolu, daimi bir isyan hâlidir. Ekseriyetle de isyanın hedefi haksızlık olagelmiştir.
Bu da müziğe sirayet eder elbette. Biz biraz unuttuk, biraz zorla yontulduk, biraz da uzaklaştırıldık bu tarafımızdan ama, protest müzik bizim için çok doğal, çok olağan bir janr. Çok uzun zamandır icra ediyoruz. Dilerseniz, tekrar hatırlayalım hep beraber. Farklı dönemlerden, farklı görüşlere sahip, farklı örnekler. Ama coğrafyanın ortak paylaştığı ve müziğine de akıttığı o nokta aynı.
İsyan.
Buyurun.
Dadaloğlu
Cem Karaca öyle bir vokal şov yapar ki bu şarkıda; iki ayağınız kırık olsa durduğunuz yerde dikelip selam durasınız gelir. Bir de o oklava gibi sesle, o tokat gibi dizeleri söylüyor ya zaten, ruhunuz odaklanıyor sanki bir anda:
“Hakkımızda devlet etmiş fermanı.
Ferman padişahın kardaş,
dağlar bizimdir”
Yaz Gazeteci
Selda Bağcan’ın son birkaç yıldır yurtdışında büyük ses getiriyor olması anormal bir durum değil. Türkiye’nin 1960’lar ve 70’lerde çıkarttığı saykedelik/Anadolu rock tipi tüm diğer bütün müzikler gibi, Selda Bağcan’ın müziği de inanılmaz çünkü. Anormal olan, kimsenin bu şarkıların politik mizacını yakalayamıyor olması. Bağcan’ın protest müziği, dışarıdan objektif bir biçimde protest durmuyor. Lisanı anlamasanız, gayet yaşadığı uyuşturucu macerasını da anlatıyor olabilir üstat, halbuki kendisi şunları diyor:
“Şöhretten bunalmış dilleri yazma
Kendi bahçendeki gülleri yazma
Haksız yere genç öldüren elleri yazma
Doğuda doktorsuz ölen kulları
Yaz yaz gazeteci yaz”
Demirbaş
Protest müzik dediğimiz şeyin illa kaşları çatık, sesi yüksek, ifadesi ciddi olacak diye bir kaide yok. Bakınız, Türkiye müzik tarihinin -İlhan İrem hariç- en muhteşem derecede garip müzisyeni Fikret Kızılok ne kadar güzel anlatmış meramını:
“Hak hukuk düzen vardı
Çüş demesi çok zordu
Ortaokul biterken,
Yine ihtilal oldu.
Süleyman hep başbakan
Hep başbakan Süleyman”
