Yazan: Çağla Elal Nazlı
Ceren Tecim’e
Londra’da turistik gezi yapacak olsa Big Ben, Thames Nehri ve Tower Bridge’den önce King’s Cross tren istasyonunda Peron 9 ¾ ‘i görmeye gidip yük arabasıyla duvarı zorlamaya çalışacak bir nesil yetişti. Bazı ülkelerde uçamayan süpürgeler üstünde Qudditch turnuvaları bile yapılıyor değil mi? Yedi ana kitap ve sekiz filmin ardındından hepimiz serinin geleceğine dair Rowling’in ağzının içine bakarken “Fantastik Canavarlar Nelerdir, Nerede Bulunurlar” filminin ve serinin devamı olarak adlandırılan “Harry Potter and The Cursed Child” oyununun haberleriyle sevindik. Peki bu kadar insan, çocuksu bir hikayeyi neden böylesine kovalıyor dersek…
Harry Potter serisi, belki gerçek dünyamızın içinde bizi böylesine büyülü bir dünyanın varlığına inandırması sebebiyle, belki iyi düşünülmüş ve yazılmış hikaye örgüsüyle, içten karakterleriyle ve belki de kendi mitolojisini/tarihini yaratmasıyla çok fazla insanı etkiledi. Bana göre Harry Potter’ın yarattığı bu etkinin sebeplerinden biri de J.K. Rowling’in, bu büyülü dünyanın her ayrıntısını ince ince düşünmüş olmasıydı. Hikayeyi, olayları, mekanları, karakterleri ve hatta karakterlerinin ve büyülerin ismilerini… Bir etimoloji çılgını ve kelime delisi olarak Harry Potter serisine bir de bu açıdan yaklaşmayı denedim.
Yani tabii ki Harry Potter ama neden Harry ve neden Potter?..
KARAKTER İSİMLERİ
1. Harry Potter
Harry ismi, Rowling’in kendi açıklamalarına göre en sevdiği erkek çocuk ismiymiş. Eh, yazacağınız hikayenin merkezine bir erkek çocuğu oturtacaksanız o kararktere en sevdiğiniz çocuk ismini vermeniz kadar doğal bir şey olamaz. Ama “Harry” ismi aynı zamanda Anglo – Saxon dillerinde “güç” anlamına da geliyor. Harry’nin kendini feda etmeye kadar giden içsel gücü de hepimizin bildiği bir şey zaten. Potter ise yine Rowling’in bir açıklamasına göre sevdiği bir çocukluk arkadaşının soyadıymış. Ama bununla kalmıyor tabii. Potter’ın tam Türkçe çevirisi çömlekçi. İşin ilginçleştiği kısım ise şu; Potter’s Field, İngilizce bir terim ve “istenmeyen/bilinmeyen/kimsesi olmayan kişilerin gömüldüğü yer” anlamına geliyor. Lilly ve James Potter’ı ve mezarlarını düşününce bu isim birden anlam kazandı değil mi?
2. Hermione Granger
Hermione Yunanca kökenli bir isim. Bu seriden önce Shakespeare’in “Kış Masalı” oyununda geçiyor. Rowling bir mecrada, sıradan bir ailenin sıradışı kızına böyle sıradışı bir isim vermek istediğini açıklamış. Diğer yandan Hermione Yunan Tanrılarından “Hermes”in kadınlaştırılmış hali olarak da biliniyor. Hermes’e bazı kültlerde şamanik bir anlam da yüklenmiş ve büyü ve öngörü ile bütünleştirilmiş. “Granger” ise “sıradan, çiftçi” gibi kelime anlamlarına gelse de bu isim Fahrenheit 451 kitabında bir karakterin adıdır. Bu karakter hükümetin tüm kitapları yok etmesine karşı koymaya çalışan bir grubun lideridir. Kitap dendiğinde akla kim gelir peki? Tabii ki Hermione Granger…
3. Ron (Ronald) Weasley
Ron Nors dili kökenli bir isim. Bu isme krala yardım eden anlamı yüklenmiş. Burada Ron’un devamlı Harry’ye yardım etme pozisyonunda olması isme değişik bir anlam kazandırıyor. Weasley ise “weasel” yani “gelincik” hayvanından geliyor. Gelincikler bilindiği gibi, beğenilmeyen ve hoş karşılanmayan hayvanlardır. Tıpkı büyücü dünyasındaki Muggle seven, fakir Weasley’ler gibi. Gelinciklerin kızıl tüyleri olduğunu da unutmamak lazım.
4. Neville Longbottom
Neville ismi eski Fransızcada “yeni tarladan” anlamına geliyor. İlk bakışta alakasız gözüken bu isim Neville’in bitkilere ve bitkibilime olan merakı (ve serinin sonunda bu dersin Hogwarts’taki hocası olduğu) düşünüldüğünde anlam kazanıyor. Longbottom ise İngilizce bilenler için ilk bakışta komik bir soyadı gibi gözüküyor. Ancak “bottom” sözcüğü eski İngilizcede “dayanıklılık – güçlü durma” olarak biliniyor. Sanki soyadı Neville’in okuldaki son senesine bir gönderme gibi.
5. Draco Malfoy
Draco Latince kökenli bir kelime ve dragon yani ejderha anlamına geliyor. Draco aynı zamanda bir takım yıldızı ve bu takım yıldızı bilin bakalım neye benziyor? Bir yılana… Malfoy ise “Mal ve Foi” şeklinde Fransızca iki kelimenin birleştirilmesi olarak değerlendirilebilir. Bu iki kelime bir araya gelince, kötü niyet, kötü niyetle yapılan hareket gibi anlamlar ortaya çıkıyor… Şimdi Malfoyları bir düşünelim bakalım. Ne kadar da oturdu değil mi?
6. Luna Lovegood
Luna Roma mitolojisinde “ay tanrıçası”dır. Latince “ay” anlamına gelen bu gelime İngilizce “Lunatic” kelimesinin kökenini oluşturur. Lunatic ise “deli, çılgın” demektir. Hafif delişmen Luna için ne kadar da uygun bir isim aslında. Lovegood ise İngilizce bilenler için gayet açık ve net. Love – sevgi, Good – iyi olmak üzere iki kelimenin bir araya gelmesinden ibaret. Bu soyad da genellikle (kızları kaçırılmadığı sürece diyelim) iyimser ve sevgi dolu bir karaktere sahip olan Lovegood’larla gayet güzel örtüşmüş.
7. Albus Dumbledore
Tam adı bildiğimiz üzere Albus Percival Wulfric Brian Dumbledore olan hocamızın göbek adlarını incelemedim. Ancak kullandığı isim Albus’un anlamı Latincede “beyaz” demek. Burada Rowling’in Dumbledore’un hem iyiliğin yanında olması hem de ak sakallarıyla bir bilgelik simgesi gibi durmasına gönderme yaptığını düşünebiliriz. Dumbledore ise eski İngilizcede “bumblebee” yani “yaban arısı” anlamına geliyor. Rowling’in bir açıklamasına göre, Dumbledore karakterini şatonun etrafında kendi kendine yaban arısı gibi mırıldanarak düşünen bir kişi olarak resmettiği için ona bu ismi uygun görmüş.
8. Minerva McGonagall
Minerva, Yunan mitolojisinden bildiğimiz tanrıça Athena’nın Roma mitolojisindeki karşılığı. Bu tanrıça mitolojide bilgelik, cesaret, ilham, adalet, dayanıklılık, strateji ve beceriyi temsil ediyor. Karakteri bütün olarak düşündüğümüzde kendisine tam oturduğunu söyleyebiliriz. McGonagall soyadının ise Kelt kökenli bir kelime olan “Conegol”den geldiği düşünülüyor. Anlamı ise “en cesur olan”. Bu da McGonagall’ın kişiliğine dair yine bir ipucu. Kendisinin cesaretin asıl olduğu Gryffindor Binasının da başı olduğunu hatırlatalım.
9. Severus Snape
Latince “Severe” kelimesi katı, kuralcı, acımasız anlamına geliyor. Bu isim Melez Prensimizin okulda sergilediği kişiliğe bir gönderme gibi duruyor. Snape ise bir hayal kırıklığı zira İngiltere’de bir kasaba olmasının dışında bilinen bir anlamı yok.
10. Sirius Black
Sirius bir yıldızın adı. Türkçede Akyıldız olarak da bilinen bu yıldızın bilinen adı “Canis Major” yani; Büyük Köpek Takımyıldızı. Köpeğe dönüşebilen bir Animagus olan Sirius Amca için ne kadar da anlamlı bir isim değil mi? Black ise herkesin malumu; siyah demek. Bu soyad öncelikle Black ailesinin karanlık yanına bir gönderme olmakla birlikte belki de “siyah” bir köpeğe dönüşen Sirius için de ikinci bir anlam taşıyor diyebiliriz.
