Bugün günlerden ne? 5 Ekim 2014, değil mi? Umarım sakin bir Bayram sabahına uyanmış, Pazar’ınızı ayaklarınızı uzatarak geçiriyorsunuzdur sevgili Geekyaparlar. Günün anlam ve önemini ikinci plana atmış, kahvaltıda gazetenizi okumuş, şimdi de internette aylak aylak gezinmektesinizdir. Arkaya atacak şöyle bir playlist lazım olur muydu mesela? Hem de tarihsel olarak da bir önemi olan, yanında da tarihin en önemli müzik gruplarından birine doğrultulmuş güzellemeler içeren?
Cevabınız evetse, sizi bugünün playlist’ine, Beatles listesine alalım. Daha önce Nick Cave için, Michael Jackson için, Eminem için, Arcade Fire için böyle şarkı listeleri yapmıştık. Dilerseniz onları da bayram sabahı rutininize katık edebilirsiniz. Ama bizce aşağıdaki listeye kulak verin bugün. Zira bu seferkinin tarihi bir önemi var. Sayısız nesle ilham vermiş, yarım asırlık ömründe bir türlü yaşlanmayı becerememiş Beatles’ı Beatles yapan ilk büyük single Love Me Do, 52 sene önce bugün çıktı.
O zamanlar Beatles Brian Epstein ve George Martin tarafından müzikleriyle olduğu kadar görünüşleriyle de pazarlanmaya çalışılan bir gruptu, hatta George Martin gayet yakışıklı olan ama davul yeteneği yeterli gözükmeyen Pete Best’i kayıt sırasında bir geçici müzisyenle değiştirmeyi önermiş ama gruptan da çıkmamasını istemişti, “çünkü görünüş söz konusu olduğunda [Pete Best] en satışı yapılabilir üründü”. Epstein Best’i yine de çıkardı, yerine de Ringo Starr geldiğinde de durum değişmedi. Menajerlerin sattığı şey sadece Beatles’ın müziği değildi, aynı zamanda görünüşleriydi de.
Bu bağlamda Beatles tarihin belki de ilk “boy band”lerinden biri olarak çıktı. İlk materyalleri de buna uygun bir şekilde genellikle naif aşk şarkılarıyla 50’lerin Amerikan rock eserlerinin cover’ları arasında gidip geliyordu. Bu çember 1960’ların ortasında çıkan Rubber Soul’a kadar çok net bir şekilde kırılamadı. Her ne kadar materyal yine de görece naif olsa da, imaj ve sound olarak Beatles’ın olgunlaştığı aşikardı. Norwegian Wood, Girl ve Michelle gibi işler sanki daha başka dertler barındırıyordu içinde, en azından sanatsal olarak.
Bu dertler Revolver ile birlikte kendini ufak ufak göstermişti aslında, ama Beatles’ın 180 derecelik dönüşü kapağında bıyıkları ve sakalları; absürt pop kültür görselleri ve garip kıyafetleriyle boy gösterdikleri Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band albümüyle tamamlanacaktı. Lennon’ın önerisiyle Sgt. Pepper’s diye bir kurgusal albüm yaratıldı. Beatles o kurgusal albümün (ve turneye çıkmayacakları gerçeğinin) rahatlığıyla hiç olmadığı kadar deneysel davranabildi. Bu deneyselliğin arkasında dörtlünün fazlaca iştirak etmeye başladığı 60’lar sonunun LSD patlaması da vardı elbette.
O LSD patlaması, yerini trans meditasyona, Doğu felsefesine ve 68 kuşağının dayanılmaz siyasi kutuplaşmasına bıraktı. Beatles artık “satışı yapılabilir” çocuklar olmayı bırakmış; kafasındaki meseleler üzerine hikayeler yazan, felsefi ve siyasi şarkılar yapan olgun adamlara dönüşmüştü. 22 Kasım 1968 tarihli The White Album da bunun nişanesi oldu. Back in the U.S.S.R, Revolution gibi şarkılar bir yana, Happiness is a Warm Gun, The Continuing Story of Bungalow Bill gibi “acayip” işler bir yana; albümde bir de Helter Skelter vardı ki, pek çok müzik tarihçisi metal müziğin primitif bir çıkış noktası olarak sonradan onu işaret edecekti.
The White Album’u takip eden Abbey Road bundan da farklı bir yola dönüp, rock tadı daha net olan; progresiften blues’a kadar bambaşka yelpazelerde hareket eden bir albüm olarak çıkacaktı karşımıza. Fakat her ne kadar (özellikle ikinci tarafındaki birbirine bağlantılı şarkılar) sonradan efsane olarak hatırlanacaksa da, Abbey Road’un belki de tarihsel olarak en büyük önemi şuydu: Lennon McCartney ortaklığı artık iyice kopma noktasına gelmişti. O kadar ki, Abbey Road albümünde Lennon’ın kaydına katılmadığı tam dört şarkı vardı.
Bu ilişkinin kopmasıyla, Beatles bir albüm daha (Let It Be) çıkarttıktan sonra dağıldı. Hem Lennon, hem Harrison hem de McCartney çok başarılı solo kariyerlerle devam ettiler hayatlarına. Biz de Love Me Do’dan 52 sene sonra, buradayız. Tam karşınızda. Bu bayram sabahı, 52 sene önce bir patlamayla başlamış yolculuğa da bir selam çakmak istiyoruz müsaadenizle. Siz sırtınızı rahat bir yere yaslayın, ayaklarınızı bir sandalyeye uzatın. Beatles’ın şu unutulmaz 12 şarkısını bir dinleyin. Eminiz, bu sabahınız daha renkli geçecek.
Buyurun efendim!
A Day in the Life
All You Need Is Love
http://www.youtube.com/watch?v=s-pFAFsTFTI
Come Together
http://www.youtube.com/watch?v=axb2sHpGwHQ
Eleanor Rigby
Get Back
http://www.youtube.com/watch?v=en-liwDGzaw
Girl