Uzun bir aradan sonra mutfağın derinliklerine tekrar hoş geldiniz! Evet, ikinci yazıdan bu yana epey zaman geçti ama merak etmeyin; bundan sonra arayı bu kadar açmayacağım. Verdiğim bu uzun aradan sonra bu aya özel bir mutfak yazısıyla karşınızdayım. Bu bölümde konuğumuz halloween denince akla gelen ilk sembol olan bal kabağı. Evet, bazen bir yemeği veya yemek türünü incelemek yerine tek bir mutfak öznesi üzerinden de bölümler yapacağız. Çünkü mutfakta kullanılan pek çok ürünün kullanım alanı neredeyse sınırsız. İşte bal kabağı da bu sınırsız kullanım alanına sahip ürünlerden biri. Mis gibi bal kabağı tatlısından turtasına, çorbasından cheesecake’ine, sotesine, püresine ve hatta kuruyemiş niyetine yenen çekirdeğine kadar say say bitmeyecek kullanım senaryosu var. Bir de malumunuz cadılar bayramında dekor veya lamba olarak da kullanılıyor. Eh, bir girizgah yaptığımıza göre gelin hem bal kabağını daha iyi tanıyalım hem de mutfağın derinliklerindeki rolüne değinelim.
Bal Kabağını Tanıyalım (Sıkıcı Bilgiler)
Kısa bir vikipedik bilgi vereceğim için şimdiden kusuruma bakmayın çünkü üç dört cümleliğine de olsa sıkılabilirsiniz. Bal kabağı, tahmin edebileceğiniz üzere kabakgiller familyasından bir meyve. Aslında tat açısından nötr olmaya oldukça yakındır, elbette içinde bir şeker mevcuttur ancak siz nasıl isterseniz lezzetini o yöne doğru çekebilirsiniz. Yapısı itibariyle lif açısından zengin olan bal kabağı, toprağa yakın yetişen bitkilerden biri olduğu için potasyum, fosfor, magnezyum ve demir gibi elementler açısından da oldukça zengindir. Pek çok çeşidi vardır ancak bu yazının konuğu ve en çok öne çıkan tür olan turuncu kabakların; ilk olarak Güney Amerika bölgesinde ortaya çıktığı biliniyor. Yetiştirilmesi epey kolay bir ürün olduğu için bugün pek çok bölgede rastlamak mümkündür. Hatta ülkemizde Ankara ve Sakarya başta olmak üzere, toplam üretim yaklaşık yüz bin ton kadardır. Bu sıkıcı ama bence ürünün önemini kavramak ve tanımak adına gerekli bilgilerden sonra gelelim bal kabağının mutfaktaki derinliğine.
Çorba
Bal kabağından çorba yapımı son yıllarda gittikçe popülerleşen bir durum. Özellikle insanların bir ürünü git gide farklı farklı kullanma yollarını keşfetmesi ve mutfakta farklı şeyleri denemesi sonucu ortaya çeşit çeşit lezzet çıkıyor. Bal kabağı çorbası da aslında bizim mutfağımıza yeni girmiş olan bir lezzet. Reçetesi ve yapılışı açısından herhangi bir sebze çorbasından çok da farklı değil, bildiğiniz tariflerin içine bal kabağı eklendiğini düşünün. Ek olarak bal kabağı çorbasına zerdeçal da çok yakışır, kullanmanızı tavsiye ederim. Bal kabağının çorbaya katacağı turuncu rengi zerdeçalla daha da belirginleştirebilirsiniz. Özellikle sezonun başında pazardan aldığınız kabaklar tam olgunlaşmadığı için tatlı yapmaya elverişli değildir, işte bu kabakları çorba için kullanabilirsiniz. Ayrıca bulabiliyorsanız yıldız anason ile kabağı birlikte kullanın, kabağın lezzetini ikiye katlayan bir üründür.
Ana Yemek
Bal kabağından ana yemek olur mu demeyin, bal gibi de olur. Şöyle mis gibi bir sote yapabilir ya da zeytinyağlı bir bal kabağı yemeği ile lezzetin dibine vurabilirsiniz. Genellikle bizim mutfağımızda tatlı olarak kullanmaya alışık olduğumuz için kulağa biraz uzak geliyor olabilir. Ancak şöyle sarımsaklı bir yoğurtla birlikte soğanla karamelize olmuş bir bal kabağı soteyi yediğiniz an tekrar tekrar yapmak isteyebilirsiniz, benden söylemesi. Üstelik çok yabancı olacağınız bir malzeme de değil, diğer ürünleri nasıl kullanıyorsanız bal kabağını da onlar gibi pişirebilir ve her türlü tarifin içinde kullanabilirsiniz. Mücverinden kroketine, böreğinden hamburgerine türlü türlü kullanım senaryosuna uyar. Bal kabağı ile yapılmış tarifler diye bir sanal alemde aratın, feleğiniz şaşabilir!
Eşlikçiler
Burada eşlikçiler derken ne sadece meze, ne de sadece garnitürlerden bahsediyorum. Eşlikçiler denince işin içine chutney de giriyor ve chutney benim özellikle et ile birleşiminden çok keyif aldığım bir ürün. Kısaca ne olduğundan bahsetmek gerekirse; chutney bir Hint sosudur. Ezme, marmelat ve salça benzeri bir kıvamı vardır. Genellikle bir meyvenin soğan ve baharatlarla lezzetlendirildiği, tatlı-ekşi bir eşlikçidir ve tek başına tüketilebildiği gibi bir et yemeği ile birlikte de kullanılabilir. Bal kabağından da çok güzel bir chutney yapabilirsiniz ve ister tek başına ister iyi pişmiş bir etle birlikte afiyetle yiyebilirsiniz. Ayrıca chutney dışında bal kabağıyla nefis bir tarator da yapabilirsiniz. Lezzetiyle havuç taratordan aşağı kalır yanı yoktur. Yani bildiğiniz her çeşit yan ürüne, mezeye veya sosa bal kabağı ile birleşik bir formül uygularsanız ortaya kesinlikle lezzetli bir sonuç çıkacaktır.
Tatlı
Bal kabağından yapılabilecek en lezzetli şeylerden biri tabii ki tatlılardır. Tart, kek, muhallebi, turta, truffle ve tabii bizim mutfağımızın en lezzetli tatlılarından olan tahinli kabak tatlısı. Kabak, yapısı itibariyle içindeki şeker oranı ve kolay karamelize oluşu sayesinde tatlı yapmaya çok elverişli bir meyvedir. Bu sebepten bal kabağıyla yaptığınız tatlılarda çok vurucu ve lezzetli bir ton yakalayabilirsiniz. Bal kabağındaki bu iyi tatlı malzemesi olma potansiyelini de birkaç yol kullanarak daha da katmerli bir hale getirebilir ve tat anlamında en iyiye oynayan bir bal kabağı tatlısı yapabilirsiniz. Bu da ancak kabağın yanında ikincil hatta bazen üçüncül bir malzeme kullanarak ve kabağın tadının öne çıkmasını engellemeyen ama lezzetini daha da vurgulayan yardımcı malzemeler ile mümkün. Örneğin: tahin, tarçın, zencefil, yenibahar ve beyaz çikolata gibi yardımcılar. Tabii bu yardımcıları kullanırken ölçü konusunda dikkatli olmak lazım çünkü ölçüyü kaçırırsanız bu yardımcı malzemeler bal kabağının lezzetini bastırabilir.
Bonus: Halloween Kabağı
Ve geldik bal kabağının en eğlenceli kullanım şekline. Cadılar bayramını denince gözümüzde canlanan ilk görsellerden biri hiç şüphesiz lamba görevi gören bir bal kabağıdır. Olur da eğer cadılar bayramı için şöyle bir lamba dekoru yapayım de evime ve geceme neşe gelsin diyecek olursanız, internette sayısız kaynağa ulaşmanız mümkün. Nasıl yapacağınızın reçetesini ben burada verecek değilim çünkü tahmin edebileceğiniz gibi bir Amerikan’dan daha az bal kabağı oydum. Ancak şunu söyleyebilirim ki yapısı itibariyle şekil verme ve içini oyup istediğiniz görüntüye kavuşturma anlamında zor olmayan bir ürün. Dolayısıyla böyle bir arzunuz varsa ve eğer gözünüze güzel bir bal kabağı kestirebilirseniz eğlenceli bir dekor elde etmeniz hiç de zor değil.
Mutfağın derinliklerinde uzun bir aradan sonra bu kez bir yemeği değil, bir malzemeyi mutfak tezgahına yatırdık. Bal kabağı gibi oldukça mevsimsel bir ürünün bile mutfakta çeşit çeşit kullanım senaryosunun içine girebildiğini gördük. Daha az mevsimsel olan veya mevsimsel dahi olmayan ürünlerin kullanım alanının ne kadar geniş olabileceğini varın siz düşünün! Mutfağın derinliklerine ineceğimiz bir başka yazıda görüşmek üzere!
