Bugün açıklanan sayılara göre, Batman v. Superman: Dawn of Justice, gişede haftasonunu 424m$ ile kapatmış. Bütün dünyanın koşarak izlediği Star Wars VII ve Jurassic World‘e çok yaklaşmış! Filmi çok çok beğenenler oldu, hiç beğenmeyenler oldu, Martha’ya takılan oldu, Zack Snyder’a söven oldu, çoğunluk “iyiydi ama eksikleri vardı” dedi. Gel gelelim şu belli ki, filmi herkes merak etti, Batman ve Superman’i büyük ekranda herkes görmek istedi. Ve filmi beğenin / beğenmeyin, bu hepimiz için bir zafer. Neden mi?
Çünkü Zack Snyder, patlamak üzere olan bir saatli bomba kadar riskli! Ne demek o? Açıklayacağım.
Filmin iyiliği / kötülüğü bu yazıda değineceğim bir konu değil. Film çok çok tartışmalı bir şekilde başladı hayatına, ancak ben önce biraz para, sonra biraz Snyder konuşacağım. Buyrun, bizim yakışıklılar öpüştükten sonrasını okuyun. Uzun uzun anlattım.
Geek camiası adına bu yıl iki büyük endişem vardı, biri Star Wars VII, diğeri ise Batman v. Superman: Dawn of Justice idi. Bu filmlere ben sadece seyirci açısından, hatta yapan/yöneten/üreten ekip açısından bakamıyorum. Bu filmlere yüz milyonlarca dolar yatıran şirketler, bu filmler daha gösterime girmeden milyon dolarlık anlaşmalarla sponsorluk veren, Türk Hava Yolları gibi şirketler, benim için çok daha büyük bir endişe kaynağı.
Unutmamak gerekli ki bu tarz projeleri finanse eden şirketler, çizgiroman / süperkahraman / geek dünyalarında torba torba para olduğunu çok çok yavaş kabullendiler. Önce 2000 yılında X-Men filminin 1’e 3 kazandırması, ardından Yüzüklerin Efendisi‘nin başarı ile bir mega-franchise’a dönüşmesi… Ve son olarak ilk Avengers‘ın filminin rekorlar kırarak göklerden para yağdırması, bizler için değil ama yönetim kurulu odaları için “geek çağı başladı” dedirten an oldu.
Milyon Dolarlık Filmler, Riskli ve Büyük Hamleler
Biliyorum ki bu siteyi okuyan, “geek olsun çamurdan olsun” diyen bir tüketici kitle var. Berbat Fantastik Dörtlü filmlerini de, berbat Green Lantern filmlerini de, bugünkü filmlerin yanında esamesi okunmayacak Tobey Maguire‘lı Spider-Man filmlerini (dans sahnesi) de izledik. Yine de çöp olsa izleyeceğiz. Ancak geeklerin sevdiği şeyler, yeni mobil cihazlı, casual oyunlu bu çağda herkesin sevdiği şeyler oldu. Bunun sebepleri başka bir yazı konusu olsun hadi. Herkesin kafasındaki şey şu, “Peki böyle devam edecek mi?”
Bu trend sürerken, parası olan insana “Abi bak shared universe yaptılar milyarlar kazandılar” “Abi bak reboot yaptılar milyarlar kazandılar” “Abi bak büyük film değil sağlam mini seri yaptılar acayip sattı” diye örnek gösterilerek her yıl onlarca projeye onay alınıyor. Geek dizilerine, geek filmlerine bereket yağıyor, farkında mısınız?
Diyeceğim şu ki, bir noktada üstüne yüz milyon dolarlar yatırılmış bir proje patlarsa, ki bir noktada elbette patlayacak, bütün sektör zarar görecek.
Geçen sene Jupiter Ascending, Tomorrowland ve Pan filmleri nasıl çatır çatır patladı fark ettiniz mi? Bir süre fantastik eser rebootu, çok CGI’lı fütüristikli uzaylı drama görmeyeceğiz, unutun gitsin. Bu üç filmde de mega-franchise potansiyeli vardı, ancak zarar hanesine yazıldılar. Öte yandan bu sene başında Star Wars VII sadece kendisi başarılı olmadı, kendisi kadar büyük ismi olan bütün space opera ve sci-fi işlerinin de önünü açtı, onlara da yol yaptı. Yüzlerce milyon dolarlık projeler, ya janra büyütür, ya janra (tür) öldürür.
Geçtiğimiz Çarşamba akşamı olup da gavur sitelerin Batman v. Superman hakkında attığı başlıkları görünce, siz de buradan bakın, kanım çekildi. “Eyvahlar olsun” dedim. “Warner Bros Snyder’ın fişi çekecek, DCCU’nun hiç bir filmi sponsorluk anlaşması yapamayacak, patlatık, bittik!” dedim. Ama sonra dedim ki, dur bakalım, az bekle. Çünkü…
Snyder Ne Yapsa Kötü Olacak!
(Bu üstteki başlığı özellikle attım ki yazıyı okumadan “öröhrh marvelyapar işte siz yorum yapmayın hurdur” diye ortalıkta gezinen okuması eksik hububat kendini yorumlarda belli etsin. Yorumlarda falan görürseniz itina ile “okumamışsın yazıyı” deyiverin bunlara. Watchmen’den sonrasına alayım seni güzel okur…)
Zack Snyder dediğimiz adam, bence, ki pek çokları da katılacaktır, Watchmen filmi ile doruk yapmış, çizgiromanların ne kadar yüksek kalitede sinemaya uyarlanabileceğini göstermiş, muhteşem bir adam. Bugün hala benim gözümde en başarılı çizgiroman uyarlaması ve izlediğim en iyi filmlerden birisi Watchmen filmidir, altındaki imza da Snyder’a aittir. Watchmen filmi gişede hiç başarı yakalamadı, üstelik eleştirmenlerden yüksek not alamadı. Rotten Tomatoes skoru %66! (link)
Snyder, sitemizin şövalyesi Yiğitcan’ın da sürekli söylediği gibi, muhteşem bir görselci, ancak… Ancaktan sonrası tartışmalı ve Snyder’ın yaptığı her iş de aynen böyle tartışmalı olacak.
- Men of Steel filmi, Rotten Tomatoes üzerinde eleştirmenlerden %56 almış. (link)
- Watchmen gibi bir şaheser, eleştirmenlerden %66 almış.
- 300 gibi bizi gazlara getirtip anırtan film, yine %60.
- Sucker Punch desen zaten %23!
Arkadaşlar, Snyder’ın yaptığı her film kekremsi ya da kötü kabul edilmiş eleştirmenler tarafından. Bunu bir kere kabullenin, farkında değilseniz, fark edin. O yüzden BvS’nin de düşük puan almasını, %50-%60’larda olmasını bekliyordum. %30’lar beni şaşırttı, ama bu kadar marketingi insanların boğazına sokar, 150 dakika aralıksız tempo ve rüyalı karmaşıklı acaip şeylerle salonda zihinsel olarak döver, bir de “Martha!” diye bağlarsan, adam salondan tepkili çıkar. Bunu biraz sizler de %30’un ‘tepki skoru’ olduğunu görün diye söylüyorum, ha 90 dakikalık film olup iki-üç falso sahneyi kıssa, daha basitleşse, Snyder yine en fazla %65 alacaktı eleştirmenlerden.
Peki neden? Koskoca adam neyi yanlış yapıyor? Bu kadar hayranı olan filmleri yapan Snyder kötü bir sinemacı olabilir mi? Yahu hem de nasıl. Hatta ben size bir şey diyeyim, Snyder sinemacı BİLE DEĞİL!!
Snyder İyi Bir Sinemacı Değil… Ama! Ama Muhteşem Bir Çizgiromancı!
Zack Snyder, doğru bildiğini iyi yapan bir adam. İyi yaptığı şey, çizgiromanları, filme dönüştürmek. Bu yazıyı okuyan çizgiromankolikler ne demek istediğimi anladılar ve gözleriyle de görüyorlar. Bu adam çizili sayfaları, hareketli resimlere dönüştürmekte bir dahi. Gel gelelim, “sinemacı” değil. Adamın gözü çizgiroman işinde.
Zack Snyder, sinemacılığın kurallarına uymuyor. Bence önemsemiyor da. Muhtemelen tanışıp sohbet etsek, ciddi bir çizgiroman nerd’ü olduğunu göreceğiz. Bu adam çizgiroman yapıyor arkadaşlar, ancak eleştirmenlerin anlamadığı şekilde, çizgiromanları sinema ile yapıyor. Bu yüzden hikaye anlatım tekniği sinema eleştirmenine ve seyircisine tuhaf geliyor. Bu yüzden “O ne be sürekli patlamalar aksiyonlar CGI’lar neymiş arkadaş” dedirtiyor. O yüzden BvS’nin montajına herkes takıldı, akışına, sahnesine, detaylarına herkes takıldı. Dünyada çizgiroman okuyanların sayısı, film izleyenlerin yanında devede kulak bile değil.
Bakınız, bu yazdıklarımı Snyder kendisi de “Sad Affleck” olarak ünlenen videonun sonunda söylüyor.
Canım benim ya. “Ben çizgiromancıyım yani” deyip omzunu silkiyor. “Filmi de çizgiroman estetiklerine göre yaptım, başka da nasıl yapılır film bilmiyorum, bu da böyle oldu” diyor. Beş kişinin okuduğu eserlere güzellemeler yazıyor Snyder, tıpkı bu sitede bizim yaptığımız gibi. Habersiz vatandaş da “Ya ben tam anlamadım ne diyor?” diye şaşırıyor. Yahu, bu derece popüler iki karakterin, bu derece büyük bir filmini belki milyonlar izleyecek. Bunları kaçı “şu şu çizgiromana göndermeyi” “bu bu repliğe selam durmayı” anlayacak?
İnanın çok azı. Geekyapar ekibinin bir üyesi olarak bu konuda Zack Snyder‘ı aslında çok iyi anlıyorum, ama bir yandan da biliyorum ki sinemacılık adına…
Zack Snyder, Muhteşem Bir Risk, Warner Bros’a da Helal Olsun!
Benim cebimde 300 milyon dolarım olsa, çizgiroman filmi yapsın diye Zack Snyder gibi hayran olduğum bir adama emanet etmeden önce inanın üç kere, beş kere düşünürüm. Dünyanın en güzel çizgiroman filmini yapıp da ‘eleştirmenler’ tarafından %66 almış bir adamdan bahsediyoruz. Siz de düşünün. Bir adam var, 300 milyon dolar vereceksin eline, %66 ihtimalle iyi bir iş yapacak, %34 ihtimalle kötü. Gider bankaya faize yatırırsınız, dürüst olun!
Warner Bros, bir değil, iki filmde arka arkaya Zack‘e güvendi. Zack, iki filmde de “filmçizgiroman” diyebileceğimiz, ne film gibi film, ne çizgiroman gibi çizgiroman, benzersiz, tuhaf işler çıkarttı ortaya. Sinemaya giden seyircinin görmeyi beklediği şeyi değil, kendisinin güzel olduğunu bildiği şeyi yaptı. Bence çok da güzel yapıyor. Ve yine Geekyapar ekibinin bir üyesi olarak bildiğini okumak konusunda da bu adamı çok iyi anlıyorum. Ancak, risk konusuna gelelim.
Geldik yazının başında bahsettiğim risk konusuna. Sizleri bilmem, ancak ben ilerleyen yıllarca onlarca DC, onlarca Marvel, onlarca Star Wars filmi izlemek istiyorum. Zack Snyder, çizgiroman adına sinemada yapılan en güzel işleri yapıyor, ancak yaptığı işleri anlamak, sevmek herkes için kolay değil. Ki burada anahtar kelime ‘herkes’, çünkü herkes film izliyor. Snyder, ya bildiğini okumaya devam edecek ve tıpkı Tarantino gibi (ancak unutmayın Tarantino asla bu kadar büyük bütçeleri yönetmedi) kendine özgü bir sinema dili yaratacak, yaptığı iş on yıl sonra normal kabul edilecek. Ya da farklı tarzı yüzünden bir noktada fena patlayacağız, stüdyo abinin fişini çekecek. Biz de yine tatlı sularda, uyduruk filmler izlemeye devam edeceğiz.
Benim umudum, Snyder dilinin hükmettiği bir çizgiromanlar geleceği. Ancak bu noktada Flash gelecekten koşarak geldi, “Abi korktuğun her şey gerçek çıkıyor, Snyder çok coşuyor, Warner Bros DCCU’nun fişini çekiyor” dedi. Snyder’ın bütün DCCU’yu yok etme ihtimali yüzde bir bile olsa, bunu yüzde yüz gibi kabul edelim mi, ne dersiniz? 🙂
Yaptığı işlere hayran olduğum muhteşem bir adamın, aynı zamanda geek alemi için en büyük risk olduğunu da düşünüyorum. Çok tanıdık bir senaryo, değil mi?
Neyse ki seyirci “Yüööö ben izledim güzel film. Biraz şey olmuş ama güzel yani sonuçta o kadar da şey değil” dedi. Batman v. Superman, film olarak Avengers olmaya çalışmadı, gişede de Avengers‘ı yakalaması zor gibi, ama finansal olarak tatmin sağladı. DCCU şimdilik güvende. Snyder ile büyük kumar oynandı, ancak sağ salim çıktık. Yine de her filmde bu kumarı oynamamak için, BvS’den dersler almak lazım.
Peki Ne Ders Almak Lazım?
Snyder‘ı bir çıt daha “Abi pazar günü millet çoluk çocuk kafa dağıtmak istiyor” noktasına çekecek birileri lazım. Gelecek projelerde Batman filmleri zaten Ben Affleck’e emanet ve Affleck muhteşem bir yönetmen. Bu cümleye katılmıyorsanız, Affleck‘in filmlerini izleyin gelin. Bir de eleştirmenlerden aldığı notlara bakın. Affleck, sinema izleyicisine ve eleştirmenine gerekli filmi verecektir. Wonder Woman ve Justice League filmleri için de, Snyder‘ın görsel başarını ve çizgiroman karmaşasındaki senaryolarını biraz daha sinema salonuna uygun hale getirebilecek belki bir ekip, belki uygun bir partner gerekli. Nolan ailesi bu konuda çok çok başarılı, ancak belli ki DCCU‘dan yavaş yavaş çıkıyorlar. Warner Bros serinin devamı için uygun isimler aramaya çoktan başlamıştır diye düşünüyorum, umuyorum.
Şayet başlamadılarsa da zırhlı kostümümü giyip çatılarda Snyder ile ben dövüşeceğim!
Güzel haftalar,
– nasilolmus
