2015’in Tek TAM Güneş Tutulması Yaklaşıyor, Hazır Mısınız?

Küçüklüğümün açık ara en etkileyici anlarından biri 11 Ağustos 1999’da yaşanmıştı. O zaman oturduğumuz ev, annemin çalıştığı okulun lojmanıydı; bu da her yerin öğretmenlerle dolu olduğu anlamına geliyordu. Bu genelde çocukluğumuzu tam olarak yaşamamızı engellese de, o gün avantajlıydı; çünkü etrafta özel gözlükler yapılmasına yardımcı olacak; vuku bulan şeylerle ilgili süper bilgiler verecek insanların olacağı anlamına geliyordu. O gün, hayatımda ilk defa bir TAM güneş tutulması görmüştüm. Hayranlık verici bir şeydi şüphesiz. Bir anda günlük güneşlik olan dünya, iki saniyede karanlığa gömülmüştü.

O gün bugündür güneş tutulmalarına olan ilgim büyük. Eğer bu tutkuyu siz de benimle birlikte paylaşıyorsanız, size süpersonik bir haberim var. 2015’in tek tam güneş tutulması 20 Mart‘ta vuku bulacak. Bu tam güneş tutulmasında Avrupa ve Kuzey Afrika’nın büyük bir bölümü kısmen kararacak; fakat tam anlamıyla karanlığın gözlemlenebileceği iki yer var: Faroe Adaları ve Svalbard adaları. Bu iki yer dışında Kuzey Kutbu da, ilginç bir şekilde bu doğa olayına tanık olacak. İlginç diyoruz, zira tarih ekinoksa denk geldiği için Kuzey Kutbu’nda güneş tam ufkun üzerinde olacak. Muhteşem bir görüntü olacağı kesin.

Peki bizim buralara ne zaman uğrayacak? Yukarıdaki resim UT zaman dilimi üzerinden genel bir portre çiziyor, fakat biz yine de adını koyalım. Kısmi karanlık bizim topraklara Batı kıyısından takriben 10:45 civarı giriş yapacak. İstanbul’a gelişi muhtemelen bundan beş dakika kadar sonra; Ankara’ya gelişi ise sabah 11:00 civarında. Ülkemizi Doğu kıyısından terk edişi ise yine sabah 11:30 sularında olacak. Yani toplamda 45 dakika kadar kademeli olarak karanlığa gömülecek Türkiye.

Tamamıyla karanlığa gömülecek olan yerler ise yine yukarıdaki haritada sarı bantla gösteriliyor. Gördüğünüz gibi olaya Faroe ve Svalbard adaları dışında en yakın olan ülkeler İskoçya, İzlanda ve Norveç’in ana karaları. Yani aranızda 20 Mart’ta bu ülkelerde olacak olanınız varsa; olabildiğince Kuzey kıyılarına gitmek isteyebilir. Bunun dışında tutulmalara doyamadıysanız şunu da ekleyelim; bu sene dört tane tutulma olacak. 20 Mart’ta göreceğimiz tutulmanın dışında bir kısmi güneş tutulması, iki de tam ay tutulması bizleri bekliyor.

Güneşe direkt bakmamaya, gerekli ekipmanı hazır bulundurup gözlem yapmaya hazır olun. Güneşe teleskopla bakmak dahi tehlikeli bir şeydir. Fen derslerinde hazırladığımız o filtreleri nasıl yapacağınızı hatırlamıyorsanız Astroguyz sitesi şöyle tatlış bir yazı yazmış. Oraya göz atmanızı öneririz. Onun dışında 2015’in ilk tam güneş tutulmasına hazır olun, ve keyfini çıkarmaya bakın!