Stephen Hawking an itibariyle dünyada yaşayan en zeki insanlardan biri. Bunu tartışmaya lüzum olduğunu bile düşünmüyorum. Adamın hayatını anlatan filmin adına Her Şeyin Teorisi demeleri boşuna değildi elbette. Bu adam her şeyden anlıyor ve her şeyi bizim de anlayabileceğimiz bir dille anlatabiliyor. Hâl böyle olunca, kendisine sık sık yapay zeka soruluyor doğal olarak. Onun da pozisyonu uzun bir süredir belli. Vallahi dikkatli olmamız lazım.
Önce bir şeyi netleştirmek lazım, Hawking aşağıdaki yorumlarında “efektif yapay zeka” diye bir konseptten söz ediyor. Tam anlamıyla ve bizim kullandığımız hâliyle “makinenin bilinç kazanması” tipi yapay zekadan değil. Bugünlerde hayatımızın büyük bir parçası olan makine öğrenimi vesilesiyle, insan zekasını taklit edip geçebilen ve belki de dışarıdan bakıldığında hür iradeli bir bilinçten ayrıştırılamayacak tipte bir yapay zeka Hawking’in söz ettiği. Ve ona dair, şöyle diyor:
“Efektif bir yapay zeka yaratmakta başarı göstermek uygarlık tarihimizin en önemli olayı olabilir. Ya da en kötüsü de olabilir. Gerçek şu ki bilmiyoruz. Bu yüzden de yapay zekanın hayatlarımızı sonsuz kat daha iyi yapacağına, bizi görmezden gelip köşelere iteceğine ya da belki de bizi yok edeceğine dair hiçbir fikrimiz yok. Potansiyel risklere hazırlanmayı ve bunlardan kaçmayı öğrenmediğimiz takdirde yapay zeka uygarlık tarihimizin en kötü olayı olabilir. Bu durum pek fazla tehlike getiriyor, güçlü ve özerk hareket eden silahlar gibi, çoğunluğu baskı altında tutmak için yeni yöntemler gibi. Ekonomimize büyük sıkıntılar da çıkartabilir.”
Hawking’in niyeti felaket tellallığı yapmak değil; zaten yıldızlara bakıp arkasındakileri merak eden bir adamın böylesi bir durumdan elde edeceği bir kazanım da yok. Hawking basitçe, “Arkadaşlar bastığınız yere dikkat edin” diyor. Bu size bize yapılmış bir ikaz değil. Bu an itibariyle yapay zeka üzerinde kapsamlı araştırmalar yapan Google gibi şirketlere yönelik bir hatırlatma. Ve şu cümleyi kurmak artık bir Matrix şakası ya da manidar bir bilim-kurgu repliği değil: Yapay zekayı hafife almamak gerekiyor. Dünyanın en zeki insanı böyle diyor, daha başka ne olabilir?
