Reddit kullanıcısı yombato, tarihin en güzel isimlendirilmiş subreddit’lerinden biri olan dataisbeautiful üzerinden bir projeye girişti geçtiğimiz haftalarda. Esasen fikir olarak iş çok basit. Cinesift diye bir site bu. Site 1900 yılından 2017 yılına kadar çıkmış tüm filmlerin beş farklı kaynaktan skorlarını derliyor, bir yandan da bu filmlerin Amazon Prime ya da Netflix’te olup olmadığını denetliyor.
Kulağa çok düz geliyor ama aslında çok enteresan da bir çalışma bu. Zira seçilen kaynaklar pek münasip. Bir taraftan Rotten Tomatoes var, yani üst seviye eleştirmenler filme dair ikilik bir sistemde ne dedi onun ağırlığı var. Öte yandan Metacritic var, yani üst seviye eleştirmenlerin filme yüzlük sistemde verdikleri puanlar da değerlendirmeye alınıyor. Bunları dengelemek için de IMDb ve Letterboxd var; bunlar da sırasıyla “popülist izleyici puanlaması” ve “elitist izleyici puanlaması” boşluklarını dolduruyorlar. Son olarak bir de işin içinde Rotten Tomatoes’un izleyici puanlamaları var.
Bütün bunlar birbirini çok güzel dengeleyen unsurlar, fark ettiniz mi? Her biri film puanlaması konusunda spesifik bir nişten sesleniyor. Elbette Cinesift’in bütün puanları tek tek alıp ortaladığını sanmıyoruz, illa ki bu beş sitenin son puanlarını birbirine çarpıyor. O yüzden tam doğru bir ortalama olmayabilir, ancak yine de tarihin en iyi 15 filmi konusunda ilginç bir tablo çizmek için yeterli. Bu arada site esasen “bu akşam ne izlesem” sorusuna cevap olarak tasarlanmış, orası da ayrı!
Peki son vaziyet nasıl gözüküyor? Elbette burada baktığımız tüm siteler Amerikan oluşumları olduğu için Amerikan sineması ağırlıkta. Listeye iki Japonya, iki Birleşik Krallık, bir Almanya, bir Fransa bir de inanılmaz uluslararası bir yapım olan İyi, Kötü, Çirkin girmiş. Bu arada söylemek lazım, Birleşik Krallık prodüksiyonu olan filmlerde de illa ki bir Amerikan parmağı var. Ancak ülkesel olarak çok dar olan bu sıralama, türlere girince epey tatlı dağılıyor. Her koldan bir film var kesinlikle listede; o yüzden belki de “türlerin mihenk taşları” bakımından kıymetli olabilir.
Liste şu şekil. Bir bakın bakalım, ne diyeceksiniz? Ortalama puanlar adın yanında yazıyor!
15. Metropolis, 91
Ülke: Almanya
Yönetmen: Fritz Lang
Tür: Bilimkurgu
14. Hoop Dreams, 91
Ülke: ABD
Yönetmen: Steve James
Tür: Belgesel
13. Goodfellas, 91
Ülke: ABD
Yönetmen: Martin Scorsese
Tür: Drama
12. L’armée des ombres, 92
https://www.youtube.com/watch?v=c-1Dzrk-cfI
Ülke: Fransa
Yönetmen: Jean-Pierre Melville
Tür: Savaş
11. Sunset Blvd., 92
Ülke: ABD
Yönetmen: Billy Wilder
Tür: Noir
10. Sen to Chihiro no Kamikakushi, 92
Ülke: Japonya
Yönetmen: Hayao Miyazaki
Tür: Animasyon
9. Rear Window, 92
Ülke: ABD
Yönetmen: Alfred Hitchcock
Tür: Gerilim
8. Dr. Strangelove, or How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb, 92
Ülke: Birleşik Krallık
Yönetmen: Stanley Kubrick
Tür: Komedi