Fallout dizisi kapımıza dayanmış ve Vault 33’ün kapıları açılmaktayken bu dünyadaki en önemli yapılardan birisi olan Vault-Tec şirketini ve onun kurduğu zavallı sığınakları konuşalım sizinle.
Fallout dünyası nükleer savaşın absürt matematiğiyle şekillenen bir yapıya, hikayeye sahip. Bu hikayenin bir kısmı savaştan sonra yer alsa da bir kısmı da bu kıyametten önce, sonuna doğru yürüyüşe geçen bir dünyada yaşanıyor. Doğal olarak bu savaş öncesi dünyanın odağında da aslında “Bombalar ne zaman düşecek?” sorusu yer alıyor. Açlık, veba, iç savaşlar ve ekonomik çöküş her zaman insanların gözünün önünde olsa da insanların kalplerine bir hastalık gibi çöken en büyük sorun tabii ki nükleer savaş. Özel bir şirket olan Vault-Tec de doğal olarak bu korkuyu kullanıp savaş sonrasında toplumun hayat standartlarını düşürmeden yaşayabileceği bir çözüm olan sığınakları sunuyor. Gerçek olamayacak kadar iyi gibi gelmiyor mu size de?
Vault-Tec Şirketi
Bir sığınak taslağının hükümete tanıtılmasıyla anlaşma yapmaya hak kazanan Vault-Tec şirketi ülkenin dört bir yanında bu “Vault” adlı yer altı yapılarını kurmaya girişiyor hemen. Başkent Washington DC’de bir merkez açıyor, Batı Virginia’daki Morgantown kasabasındaki bölgesel bir üniversiteyi de Vault-Tec Üniversitesi’ne dönüştürüyor. ABD içindeki RobCo gibi başka şirketlerle işbirliği yapıyor, milyarlarca dolar aktarılıyor tekil sığınak yapımlarına. Yüz yirmi sekiz veya dört yüz on üç milyar dolarlar sizin için ne ifade ediyor bilmiyorum ama bu sığınakların sayısı yüzün üzerinde, hepsi yüzlerce milyar dolarlık… Devasa çarkları andıran büyük yuvarlak kapılarla mühürlenen bu sığınaklar ileride mahşer sonrası Amerika’yı dolduracak insanları barındıracak, en azından plan bu.
Sığınaklar
Kanada ilhak edildiği zaman kuzeydekilere el konduğu da söyleniyor ama bunun dışında ABD içinde yapıldığı açıkça bilinen yüz yirmi iki sığınak var. Bunlardan aşağı yukarı kırk tanesini oyunlar aracılığıyla görmüş veya duymuş olsak da seksen civarı sığınağın neye benzediğini hiç bilmiyoruz. Dizide göreceğimiz Vault 33 bu seksen tanesi arasında, bakalım daha ne kadarı bizlere gösterilecek.
Tabii geldik işin acı yanına, bu yüz yirmi iki sığınağın sadece on yedi tanesi olağan düzeyde iş gören yerler çünkü kalanların hepsi aslında ayrı ayrı deneyler göreci görüyorlar. Bu deneylerde elde edilen veriler Enclave denen gizli bir fraksiyona aktarılıyor. Zaten on yedi tane sıradan sığınak da Vault-Tec’in güzel gönlünden çıkan bir durum değil, deney sonuçlarını karşılaştırabilmek için kontrol grupları olarak kullanılan yerler. Hatta olması gereken gibi duran bu on yedi sığınakta bile işleyişi etkilemeyecek düzeyde yürütülen gizli deneyler var. Bir kısmında yeni hastalıklar oluşturuluyor, bazılarında gen havuzu daraltılarak sürdürülebilirliğin sınırları görülüyor.
Deneyler
Dizinin tanıtım videoları arasında Vault 33’e dair bazı sahneler de görmüyor değiliz. Bunlardan bir tanesi de tepegöz olarak adlandıracağımız tek gözlü bir insan mutant. Bir sığınağın içinde böyle bir mutasyonun gerçekleşebilmesi için ya dışarıdan içeriye radyasyon girmesi gerekir, ya da içeride birtakım kötü kazaların yaşanmış olması lazım ama tabii bu durumu kaza olarak nitelendirebilirsek.
“Ghoul” yani hortlak olarak adlandırdığımız ve Walton Goggins tarafından canlandırılan kafa avcısının da yine bir sığınak yerlisi olduğunu görüyoruz. O devasa metal çark kapıların tam kapanmadığı ve içeriye sızan az miktardaki radyasyonun insanları hortlaklara dönüştürdüğünü bildiğimiz için de bu kafa avcısının benzer “kazalardan” birine denk gelmesi çok olası.
Daha Kötü Deneyler
Vault 33’ün sıkıntısı tam olarak nedir bilmiyoruz çünkü daha önce burayı hiçbir yerde görmedik. Vault 11 gibi bir sığınağı ise bütün detaylarıyla biliyoruz. Bu Vault, genelde seçimlerin insanların gündeminde kaldığı bir yer. Burada her yıl bir “Overseer” seçimi yapılıyor ve insanlar bu seçim sırasında kampanyalara bütün varlıklarıyla katkılarını koyuyorlar ama seçilmek için değil, seçtirmek için. Kendi adaylarını seçtirmek için değil, başka adaylarını seçtirmek için. Bu seçimleri kazanan isimler sığınağın sistemine kurban olarak veriliyor. Sığınağın sonunu da bu getiriyor.
Son seçimlerde iki grup arasında son derece olaylı bir seçim dönemi geçiyor, kazanan Overseer ise seçim yapılma sürecine kalıcı olarak bir son veriyor ve bundan sonra sığınak başının Vault-Tec bilgisayarları tarafından rastgele belirlenmesinde karar kılıyor. Muhalefet bloğu bu durumu karşı çıkıp silahlı bir mücadele başlatınca sığınağın iki grubu arasında savaş patlıyor ve sığınaklıların da sonu bu şekilde geliyor. Hayatta kalan son birkaç kişi ise savaşmayı bırakıp kendi canlarına kıymaya çalışırken tüm bu seçimlerin Vault-Tec tarafından yapılan bir deney olduğunu ve herhangi bir yılda kurban vermeyi bırakabileceklerini keşfediyorlar.
Bir sığınağa sadece tek bir kişi koyuyorlar ve yanına sayısız çorap kuklası veriyorlar. Bir başka yerde de klonlama çalışmaları yapılıyor ama klonlar bir noktadan sonra klon olmayanları ortadan kaldırıyorlar. Sonuç olarak da Gary diye bağıran delilerle dolu bir sığınak görüyoruz, peki Gary’nin kendisine ne oldu? Öldürüldü tabii ki, kendi klonları tarafından.
Ne sığınakların sonu ne de bu sığınaklarda yapılan deneylerin acımasızlığın sonu gelmez. Ne Vault-Tec denilen bu garip şirketin tekinsizliğinin ne de Fallout dünyasının bir çılgınlığının bir sonu gelmez ama emin olun biz de bütün deliliğimizle bu sonu gelmez karmaşanın içine atlayacak ve Fallout evreninin parçalarını teker teker anlatmaya çalışacağız.
Peki sizin bu evrende en sevdiğiniz kötücül şirket hangisi? Varsa iyi bir tanesi var mı? Yoksa siz de mi Fallout dünyasına uyum sağladınız?
