Berlinale 2022 panorama seçkisinde Cem Kaya’nın beklenen filmi Aşk, Mark ve Ölüm’ü dünya prömiyerinde izledik. 60’lardan günümüze Almanya’da Türk müziği üretimi ve performanslar müziğe yön veren politik olaylar eşliğinde konu alıyor. Türk kökenli müzisyenlerle yaptığı röportajlar, Alman televizyon arşivlerinden müzisyen röportajları, haber kesitleri ve yine arşiv fotoğraflardan faydalanmış. Acayip bir arşiv taraması ürünü, zaten Cem Kaya 2018-19 yıllarında çalışmaya başlamış. Bizi duygudan duyguya götürdü, hatta diyebilirim ki salonda duygular sel oldu. Filmdeki müzikal performanslar filmin ortasında alkış aldı, kahkahalar patladı, sonunda bir kaç kere çok uzun alkış aldı -Almanya’da alkış uzun oluyor ama buradaki standarda göre bile uzundu- müzisyenler sahneye çıktılar, şarkı dahi söyledi. Neredeyse salonu düğün salonuna çevirdik diyebilirim.
Filmin oldukça yoğun içeriğine çok fazla değinmeyeceğim bu yazıda. Ancak şaşırtıcı bulduğum bir bilgi paylaşayım: Cem Karaca’nın Almanya’daki başarısı. Bu konu hakkında hiç bir şey ile karşılaşmadık daha önce. Yönetmen Cem Kaya da itiraf ediyor arşiv taramasında kendisinin dahi varlığından habersiz olduğu bir tarihle karşılaştığını. Soru cevapta müzisyen Muhabbet bu külliyattan habersiz olduğunu itiraf ediyor; Alman Türkleri kendileri bilmiyor, Türkiyeliler zaten habersiz Almanya’da gelişen müzik kültüründen. Zira niş bir kültür. Böyle olması belgesele ayrı bir cazibe katıyor. Böyle bir derleme daha önce yapılmamış.
Filme röportaj vererek, müzik yaparak ya da eserlerinin kullanım hakkını vererek katkıda bulunan müzisyenler filmi çok başka bir yere götürmüş. Seyir keyfi bir tarafa, Cem Kaya çok değerli bir referans iş çıkarmış.
Filmde arayıp şarkılarını dinleyeceğim bir çok müzisyen tanıdım. Spotify’da bir küçük bir soundtrack listesi var ama filmin müzik seçkisi çok daha zengindi.
Grafik tasarımları eğlenceli ve filme çok yakışmış. Ritmi çok iyiydi. Acıyı ve neşeyi çok iyi harmanlanmış. Müziğe ya da kitlesel olaylara meraklı olmasanız da izlemenizi tavsiye ederim.
Not: After creditsi bekleyin.
