6. Can – Vitamin C
İlk emeklemelerini Amerika kıtasında sakin adımlarla atan rock müzik, dünyaya yayılırken gittiği kültüre de adapte olur genelde. Avrupa’nın ekseriyetle duruma yaklaşımı ise deneyseldir. Eski kıtanın pek çok sakini duyduklarını başka yerlere koyarak katkıda bulunurlar bu retoriğe, ama Almanya’nın durumu farklıdır. Almanya’nın halihazırda kaynayak bir kontra-kültür altyapısı vardır zaten, Beatles bile dünyada meşhur olmadan önce Hamburg’da keşfetmiştir kendisini. Bir keşif hâlidir zaten Almanalrınki. İkinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan kimlik keşfi, rock müziğe yansır. Beynelmilel grup Can’ın da bir parçası olduğu krautrock‘ın bir diğer ismi de bu yüzden kosmische muzik‘dir zaten. Kozmik müzik. Uçar gider, sorar cevaplamaz yani.
7. Deep Purple – Smoke on the Water
Bu listeyi hazırlarken bir taraftan tarihe bırakılmış izleri, bir taraftan sembol eserleri; öte yandan da sadece mühür olagelmiş melodileri değerlendirmekti plan. Smoke on the Water da bu yüzden listede. Belki dünyayı değiştirmedi, bir akım temsil etmedi. Ama dünyanın gelmiş geçmiş en ünlü rock rifflerinden birine sahip olmadığını iddia edebilecek olan var mı? Rolling Stone’a göre dünyanın en iyi 434. şarkısı, Total Guitar’a göre gelmiş geçmiş en iyi dördüncü riff. İlginç olan, şarkının gerçek bir hikaye anlatmasıdır bu arada. Grubun albüm kayıtları esnasında yakında bir kumarhane Frank Zappa’yı canlı bir performans için ağırlamış, fakat konserde yangın çıkmış ve bina küllere kavrulmuştur. Bir gölün yakınındadır kumarhane. Ritchie Blackmore da o ikonik ismi bu sebepten koyar.
8. WITCH – Living in the Past
Zambiya’. 1970’lerin ortası. İngiltere’nin pençelerinden kazanılan hürriyet ilk başta bir bahar havası yaratıyor memlekette. Ülkenin bakır rezervleri bir süre ciddi bir ekonomik patlamaya sebebiyet veriyor. Ama bakır fiyatlarının düşüyor sonra. Kemerler sıkılıyor. Kemerler sıkıldıkça, devletin emirleri de artıyor. AIDS salgınına biraz daha süre var, ama coğrafyanın kaderinde olan savaş ve gözyaşı orada. Ve bütün bunların arasında, içinde bir parça umut, bir parça isyan, bolca gurur taşıyan Zamrock var. Afrika’nın sesini belgeleyip, acısına kitap yazan Zamrock. Bu listedeki şarkı da o akımın öncü gruplarından WITCH’in parçası. Jagari Chanda’nın liderliğindeki grubun parçası da aslında anlatıyor tüm bunları. Dedik ya, biraz umut, biraz isyan. Ama en çok da gurur.
9. Queen – Bohemian Rhapsody
Queen, dört üyesinin dördünün de yazdığı şarkılar listelere girmiş tek müzik grubu. Ve bu şarkıları size listelesek, aynı gruptan olduklarına inanamazsınız zaten. Evet, elbette Freddie Mercury’nin dehası ve karizması bambaşka bir yerde diğerlerine kıyasla; ama bu onları harcamak için bir sebep mi? Olmadığına Bohemian Rhapsody delalet değil mi? Prodüksiyon seviyesi bu kadar yüksek, içindeki diyar ve ufukları bu kadar fazla olan bir şarkı tek bir adamın enerjisiyle yazılmış olabilir mi? Başladığı yerle bittiği yerin arasındaki mesafede koskocaman bir galaksi var Bohemian Rhapsody’nin. Bir opera bu. Bir rock opera. İnsanı hayrete düşürüp, aynı zamanda da korkutan bir rock opera. Sadece Queen’in yapabileceği türden.
Ha Kraliçe demişken…
10. Selda Bağcan – İnce İnce
70’lerin sonlarında Türkiye’de çok enteresan bir akım başlar: Anadolu Rock. Bu bugün özdeşleştirildiği kovboy şapkaları, ikilemeler ve ana bacı gardaş üçlemesi arasında giden vizyonsuzluktan farklı bir müzik dalıdır. Batı’nın psychedelic müziği alınmış, çekirdeğine ise Anadolu konulmuştur. Bu konulan Anadolu şoven değildir. İtham etmez, iddialarla boğmaz. Gerçek Anadolu vardır tekerrür eden rifflerin ve uçuk ritmlerin arasında. Ve biz gerçekten de bu gerçek Anadolu’yu Selda Bağcan’ın İnce İnce’si kadar iyi temsil edecek bir şarkı düşünemiyoruz. Sadece tüm dünyanın dikkatini çekti, defalarca alıntılandı ve literatüre geçti diye değil. Haksızlığa isyan çünkü bu coğrafyanın genetik şifresi. Ağalara ve zalimlere dimdik duran, etme kardaş diyip, nolur? diye soran. Adam mı ölür kendini bilince? Ne olur?
Bu 10’lunun Spotify playlist’i, şu şekilli:
