Hayatını astronom olarak kazanan, bu işle uğraşan, bu alana gönül vermiş bilim adamlarının kendilerini nasıl olup da ufacık ve anlamsız hissetmediklerini gerçekten anlayamıyorum bazen. Karşılarına neredeyse her gün kendilerinden daha büyük, çok daha yaşlı ve çok daha… çok daha herhangi bir şey çıkıyor. Bizim ortalama yetmiş yıllık ömrümüz ne ifade ediyor ki onların yanında? Ya da gördüğümüz herhangi bir parıltı, evrenin en parlak galaksisinin yanında ne ki?
Farkındayım, biraz fazla nihilist oldu, ama dürüst olmak gerekirse NASA’nın geniş alan kızılötesi ölçüm kaşifinin, yani WISE’ın bulduğu yeni galaksi bana bunları hissettiriyor. Amerikan uzay ajansının geçtiğimiz gün tespitini yaptığı galaksi, yaklaşık 12.5 milyar ışık yılı ötede. Bu da evren oluşmaya başladıktan görece kısa bir süre sonra doğduğuna işaret ediyor. Galaksi, bugüne kadar bulunanların arasında en parlak olanı. Ne kadar mı parlak? 300 trilyon güneş kadar desek?
Bunun sebebi, NASA bilim adamı Chao-Wei Tsai’ye göre galaksinin kara deliğinin büyüme artışından kaynaklanıyor. Bildiğiniz gibi kara delikler gaz, toz ve diğer maddeleri yutuyorlar ve Interstellar’ın hepimize öğrettiği gibi, bu maddeler kara deliğin etrafında bir halka oluşturuyor. Bu halka acayip bir enerji yayıyor ve böylelikle kara delikler güneşler kadar, hatta daha da fazla parlak bir görüntüye sahip oluyorlar.
Bu spesifik kara deliğin böylesine parlak olmasnın sebebi ise birincisi, kendisinin büyük olması. Biz muhtemelen 12.5 milyar ışık yılı geriden geldiğimiz için, pik dönemine rast gelmiş olabiliriz. Bir ihtimal de kara deliğin standart kara delik hızından daha aşağıda bir seviyede dönüyor olmasıymış. Bu şekilde uzay cismi daha sürdürülebilir bir büyüme (bu tabiri bir uzay haberinde kullandığıma inanamıyorum) gösterebiliyormuş. Andrew Blain bunu bir yemek yeme turnuvasına benzetmiş. Normal kara delikler bir anda çok fazla yiyor, ve tıkanıyorlar. Bu pasparlak çocuk ise azar azar, sakin sakin yiyor. Sprint değil, maraton koşuyor anlayacağınız. O yüzden de evrende şu ana kadar gördüğümüz en parlak şey olma onuru, tamamen ona ait!
2 Comments
Daha güneşin gücü çok şeyi alt üst edebilecek iken 300 trilyon güneş ne demek? Aklım duracak. Keşke bir yolu olsada bunları gözlemleyebilsek…
Tanrı varsa, oradadır.