En son ne zaman sizi daha önce tanışmadığınız bir kültürle tanıştıran bir oyun oynadınız?
Bu illa video oyunu olmak zorunda değil. Masaüstü rol yapma oyunu da olabilir, kart oyunu da. En son ne zaman oynadığınız bir oyunun üzerinden, oyunun sizi çektiği dünyanın içinde farklı bir kültür gördünüz, sevdiniz, derinine girmek istediniz? Cevabın çok sık olduğunu sanmıyorum. Assassin’s Creed gibi oyunlar farklı zaman dilimleri ile ilgilenirler; ama işin kültürel boyutuna çok az girerler. Far Cry gibi oyunlar farklı coğrafyalara göz atarlar, ancak içinde insan ilişkilerine çok yer yoktur. Civilization gibi tarihsel oyunlar ise zaten başka bir kulvardadırlar, işin daha politik ya da askeri kısımlarıyla kafayı kırmışlardır.
Ancak bir kültürü sanatıyla, sepetiyle, inancıyla, alışkanlıklarıyla, töreleriyle, geçmişiyle, sanatıyla ve sosyal değerleriyle alıp bünyesinde yer veren oyunlar genelde olağan şüphelilerden beslenirler. Avrupa. Amerika. Japonya. Çin. Kimse tutup da Meksika‘nın Kuzey taraflarında ikamet eden yerli halk Tarahumara, yani Raramuri ile ilgili bir oyun yapmaz… Değil mi? Bir oyunu elimizde tutup da bu kadar uzak ve ufak ve uçuk bir kültüre dalış yapamayız, değil mi?
27 Şubat 2018 günü PS4, PC, Xbox One ve Nintendo Switch için çıkan Mulaka böyle bir oyun. Oyunun geçtiği coğrafyadan, Meksika’nın Kuzey kanatlarından kopup gelen Lienzo tarafından geliştirilmiş, bağımsız bir oyun kendisi. Ve çok açık bir şekilde baştan söyleyelim, ömrününün bir noktasında Breath of the Wild ya da Okami oynamış kimseye orijinal gelebilecek bir oynanış mekaniği yok. Bu bir serüven oyunu. Hafif atak var. Ağır atak var. Kenara kaçmak, bir de mızrağınızı uzağa fırlatmak var. Sağda solda dolanıp bulmaca çözüyor, düşman çıktı mı düşman dövüyorsunuz.
Ancak oyun işte tek seferde 320 kilometreye kadar koşmanın merkezinde durduğu, sadece özel içkilerini tükettikleri festivallerde sosyalleşen ve hatta sadece bu festivallerde tenasül edebilen, pasparlak kıyafetlerle gezen, öteki dünyanın buradakinin aynası olarak gören ve senenin sonunda el yapımı kemanlarını çalıp dans eden bir kültürü anlatıyor. Bunu da baya baya anlatıyor. Abicik gubicik yaratıkları dövmenin ve kimsenin aklını başından almayacak bulmacaları çözmenin arasında bulduğunuz karakterlerle konuşmak, metin okumak, dünyayı keşfetmek sizi hiç bilmediğiniz bir anlam ve yorum bütünüyle tanıştırıyor.
Bu kıymetli bir durum. Mulaka da bu yüzden kıymetli bir oyun. Aşağı yukarı sekiz saat sürüyor. Oynanış açısından en kuvvetli yönü, şekil değiştirebilme imkanı vermesi. Ne düşmanlar, ne bulmacalar çok zor değil. Dinamizm de yer yer düşüyor. Ancak ilk andan, son ana kadar her şeyin üzerinden harika bir Raramuri merakı kaldırıyor. Bu belki pek çoğunuz için kıymetli değildir… Ama öte yandan, oyunu kapattıktan sonra antropologların Raramuri araştırmalarını okurken bulmak isteyenler de eminim olacaktır. Onlar için, Mulaka hazır ve nazır…
