Yıllardır, en azından ben kendimi bildim bileli Barbie‘nin cinsiyetçiliği sosyal bilimlerde bir tartışma konusu. “Kızlara yönelik oyuncaklar” denilince akla ilk gelen marka olduğundan ve çok uzun süre boyunca küçük çocuklara çok da makul ve hakkaniyetli bir cinsiyet rolü satmadığından bu konuyla ilgili çok fazla itiraz dile getirildi. Barbie’nin yapımcısı Mattel de, haklarını verelim, bu itirazları çoğu zaman dikkate alıp değerlendirdi.
Bu uğurda Barbie’yi son yıllarda pek çok farklı modelde, pek çok farklı tip “kadın olma” hâlini desteklerken görmemiz mümkün oldu. Sadece evinde Ken’le çıkacağı romantik yemeğin hayalini kurup alışverişe çıkan bir obje olmaktan başka şeylere koşturdular Barbie’yi. En nihayetinde karakter yine eleştirildi, yine çok gözlere giremedi. Mattel’in şimdi başka bir ümidi var. Yirmi küsur yıldır güçlü kadınları video oyun arenasında tek başına temsil eden Lara Croft ile bir ortaklık.
IGN’in özel olarak duyurduğu bu ortaklık, yukarıda gördüğünüz Barbie bebeğe sebebiyet vermiş. Dikkatinizi çekiyorum, bu bir action figure değil. Bu bir Barbie bebek. Barbie bebek materyaliyle yapılmış, Barbie bebek fiyatına satılıyor (29.99$) ve Barbie bebek gibi gözüküyor. Yanında baltası, haritası var; tip yakında gelecek olan Tomb Raider filmine ithafen Alicia Vikander’den modellenmiş ama hâli tavrı bildiğimiz Barbie. Bir bakışta anlaşılıyor yani bunun Barbie olduğu.
Bu da ilginç bir birleşme yaratıyor gerçekten. Lara Croft ve Barbie bence aynı klasmanda karakterler değiller. Biri gerçekten de ataerkil düzeni olumlayan, feminizmin derdine düştüğü tektipleştirici cinsiyet rollemesini sembolize eden bir oyuncak bebek; öbürüsü ise erkek egemen bir medyumun en büyük kadın kahramanı, yıllar geçtikçe de giderek daha da oturaklı ve insancıl bir karaktere bürünüyor. Bu birleşmede Croft mu Barbie’yi yukarıya çekiyor, Barbie mi Croft’u aşağıya indiriyor belli değil. Bizce ikisinin ortası bir şey. Siz ne diyorsunuz?
